กรอบทางกฎหมายเกี่ยวกับบริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดินในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค้นคว้ากรอบแนวคิดทางกฎหมายที่ใช้กำกับดูแลการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดินของประเทศสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรปโดยเฉพาะประเทศอังกฤษ เพื่อนำมาใช้เป็นแนวทางในการจัดทำหลักเกณฑ์การกำกับดูแลการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดินของประเทศไทยในอนาคต ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดินเป็นการเฉพาะและกฎหมายที่ใช้อยู่ในปัจจุบันก็ล้าสมัยและไม่มีแนวทางที่ชัดเจนในการกำกับดูแลการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดิน จากการศึกษาพบว่า กฎหมายภายในของประเทศสหรัฐอเมริกาและกลุ่มประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรป ได้แก่ประเทศอังกฤษ มีความเป็นมาของแนวความคิดทางกฎหมายของแต่ละประเทศเกี่ยวกับการ ให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมในระยะเริ่มต้นมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ทั้งในแง่ของแนวความคิดทางกฎหมายและองค์การกำกับดูแล แต่ปัจจุบัน ประเทศเหล่านี้ได้มีการปรับปรุงหลักเกณฑ์ทางกฎหมายตลอดจนองค์กรกำกับดูแลเพื่อรองรับนโยบายการเปิดเสรีเพื่อการแข่งขันบริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภายในประเทศ อย่างไรก็ดี ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายที่ใช้บังคับกับกิจกรรมนี้โดยตรง จึงทำให้เกิดปัญหาในการกำกับดูแล ผลสรุปของการศึกษาวิจัยพบว่า นโยบายการแข่งขันในกบริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมที่สนับสนุนการเปิดเสรี ตามหลักการเปิดน่านฟ้า (Open Skies Policy) สามารถส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างองค์กร และก่อให้เกิดการปฏิรูปหลักเกณฑ์ทางกฎหมายภายในเพื่อให้การกำกับดูแลการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมภาคพื้นดินระบบดาวเทียมประจำที่ (FIXED SATELLITE SERVICE) เป็นไปอย่างโปร่งใส เป็นธรรมและเอื้ออำนวยต่อการแข่งขัน ทั้งนี้การปรับปรุงหลักเกณฑ์และกฎหมายภายในของประเทศสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป ก็มีผลมาจากนโยบายการเปิดเสรีการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมในสภาวการณ์ของแข่งขันการให้บริการที่เพิ่มขึ้น โดยการปรับปรุงหลักเกณฑ์และกฎหมายภายในที่เกิดขึ้นใหม่นี้มีแนวโน้มของการยกเลิกข้อจำกัดหรือเงื่อนไขใด ๆ ที่เป็นอุปสรรคต่อนโยบายการเปิดเสรีมากขึ้น ผู้วิจัยขอเสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมสำหรับประเทศไทย กล่าวคือ ประเทศไทยควรจัดทำกฎเกณฑ์ที่เป็นกฎหมายในของไทยที่เกี่ยวข้องกับการให้บริการการสื่อสารผ่านดาวเทียมขึ้นเป็นการเฉพาะโดยให้มีผลใช้บังคับและสามารถปฏิบัติได้จริง ซึ่งความมีความกระชับ ชัดเจน และยืดหยุ่น นอกจากนี้ควรกำหนดให้องค์กรกำกับดูแลมีความเป็นเอกภาพโดยมีอำนาจในการตัดสินใจอย่างเต็มที่เพื่อลดอุปสรรคในการบริหารงานและก่อให้เกิดความคล่องตัวในการบริหารจัดการ