Abstract:
ปัจจุบันปัญหาของผู้สูงอายุมีแนวโน้มจะรุนแรงยิ่งขึ้น เพราะจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและผู้สูงอายุมีชีวิตยืนยาวขึ้น กล่าวคือ มีคนในวัยทำงานจำนวนค่อนข้างคงที่แต่จะมีคนในวัยเกษียณมากขึ้น และการที่สถาบันครอบครัวอาจไม่สามารถทำหน้าที่เป็นหลักประกันให้ผู้สูงอายุได้ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้จะส่งผลกระทบต่อรายจ่ายของรัฐบาลที่ต้องดูแลคนกลุ่มนี้ ดังนั้นการสร้างระบบที่สามารถเป็นหลักประกันในยามชราภาพของประชาชนได้จึงเป็นที่สิ่งสำคัญ อย่างเช่น การประกันสังคมกรณีชราภาพ ของสำนักงานประกันสังคม ดังนั้น การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาว่า ผู้ที่ประกันตนกับสำนักงานประกันสังคมนั้นมีลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และสภาพลักษณะการอยู่อาศัยรวมถึงการเตรียมการที่อยู่อาศัยหลังเกษียณหรือไม่ อย่างไรโดยใช้วิธีแจกแบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างจำนวน 400 คน แล้วนำมาวิเคราะห์ร่วมกับแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องเพื่อหาแนวทางในการพัฒนาที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุต่อไป ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่มีการเตรียมการที่อยู่อาศัยร้อยละ 52.3 อาจจะเป็นเพราะไม่มีปัญหาด้านที่อยู่อาศัยในปัจจุบัน และมีบ้านเป็นของตนเองอยู่แล้ว จึงมองการเตรียมการที่อยู่อาศัยนั้นเป็นสิ่งที่ยังไม่จำเป็น ส่วนอีกกลุ่มที่มีความน่าสนใจคือ กลุ่มตัวอย่างที่ไม่มีการเตรียมการที่อยู่อาศัยแต่มีปัญหาเกี่ยวกับที่อยู่อาศัยร้อยละ 6.7
ซึ่งส่วนใหญ่จะมีปัญหาเกี่ยวกับขนาดของพื้นที่ใช้สอย เนื่องจากคนกลุ่มนี้มีรายได้ที่พอเพียงกับการใช้จ่ายในชีวิตปัจจุบันเท่านั้น คือ 25,001-35,000 บาท/เดือน ซึ่งรายได้ดังกล่าวไม่น้อยแต่ก็ไม่มากพอที่จะนำมาเตรียมการที่อยู่อาศัยด้านต่างๆ ในอนาคต จึงทำให้กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่มีการเตรียมการที่อยู่อาศัยหลังเกษียณเกี่ยวกับที่อยู่อาศัยล่วงหน้า ส่วนกลุ่มที่มีการเตรียมการที่อยู่อาศัยหลังเกษียณร้อยละ 48 ส่วนใหญ่คิดว่าจะเตรียมที่อยู่อาศัยเกี่ยวกับ การปรับปรุง (ต่อเติม/ซ่อมแซม) ที่อยู่อาศัย รองลงมา คือ การย้ายที่อยู่อาศัย, สร้างใหม่ใน (พื้นที่ใหม่), และส่วนกำลังหาซื้อ ซึ่งได้งบประมาณมาจากการออม ปัจจัยในการตัดสินใจเลือกที่อยู่อาศัยคือ ราคาที่เหมาะสม รองลงมาคือ พื้นที่ใช้สอยภายในบ้าน, สภาพแวดล้อม, ความปลอดภัย, และการเดินทาง โดยมีประเภท ทำเล และงบประมาณของที่อยู่ในอนาคต คือ ประเภทบ้านเดี่ยว บริเวณศรีนครินทร์-เทพารักษ์-สุวรรณภูมิ ขนาด 70 ตารางวา ราคาประมาณ 7,000,000 บาท ซึ่งสาเหตุในการเลือกทำเลที่อยู่อาศัยในอนาคตมาจากการชอบสภาพแวดล้อมของกลุ่มตัวอย่างเอง ดังนั้นรัฐบาล/หน่วยงาน/ บริษัทต่างๆ ควรรณรงค์และให้ความรู้ ประโยชน์ของกองทุนประกันสังคมกรณีชราภาพของสำนักงานประกันสังคม และกองทุนอื่นๆที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุ เพราะในอนาคตประชากรสูงอายุจะมีอัตราที่สูงขึ้น ดังนั้นเงินที่ได้จากกองทุนต่างๆนี้ จะสามารถช่วยเหลือให้ผู้สูงอายุมีรายได้หลังเกษียณ และเป็นการแบ่งเบาภาระของรัฐที่จะต้องเข้ามาดูแลคนกลุ่มนี้
