Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการดำเนินงานโครงการโรงเรียนเพื่อชีวิตและชุมชน ในโรงเรียนสังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดอุตรดิตถ์ ในด้าน การจัดการศึกษาที่เหมาะสมสำหรับเด็กในชุมชน การจัดการศึกษาเพื่อชุมชน และการบริการชุมชน ศึกษาประชากร 50 โรงเรียน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยสัมภาษณ์ผู้บริหารโรงเรียน 50 คน ครูวิชาการโรงเรียน 50 คน ครูผู้สอน 50 คน และผู้รับผิดชอบการจัดการศึกษาเพื่อชุมชน 50 คน ศึกษาเอกสาร และสังเกตการจัดกิจกรรมวิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ หาค่าร้อยละของข้อมูลในเชิงปริมาณ นำเสนอในรูปตารางประกอบความเรียง นำเสนอข้อมูลจากแบบสัมภาษณ์ปลายเปิด และจากแบบสังเกตในรูปของการบรรยายเป็นความเรียง ผลการวิจัยพบว่า 1. การจัดการศึกษาที่เหมาะสมสำหรับเด็กในชุมชน ครูวิชาการโรงเรียนพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นโดยปรับกิจกรรมการเรียนการสอนหรือกิจกรรมเสริม ระดับประถมศึกษากลุ่มการงานและพื้นฐานอาชีพในแขนงงานเกษตร เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ และการทำสวนผัก ผู้บริหารโรงเรียนเตรียมบุคลากรโดยส่งครูผู้สอนเข้ารับการอบรม จัดครูผู้สอนรับผิดชอบงานตามความรู้ความสามารถ จัดบริการวัสดุและอุปกรณ์ฝึก ได้รับความช่วยเหลือวัสดุหลักสูตรจากชุมชนและสำนักงานเกษตรอำเภอ ส่วนครูผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้นักเรียนทำงานเป็นกลุ่ม จัดนิทรรศการ และเชิญวิทยากร ผลการจัดการศึกษาพบว่าหลักสูตรท้องถิ่นมีความเหมาะสมสำหรับเด็กในชุมชน แต่ยังมีปัญหาขาดแคลนงบประมาณที่จะจัดซื้อวัสดุและอุปกรณ์ และบุคลากรท้องถิ่นขาดความเข้าใจอย่างถ่องแท้ในหลักการของโครงการ 2. การจัดการศึกษาเพื่อชุมชน โรงเรียนเป็นศูนย์กลางการจัดการศึกษานอกโรงเรียนเพื่อให้ความรู้พื้นฐาน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ประเภททางไกลและการพบกลุ่ม จัดการศึกษาเพื่อฝึกทักษะอาชีพประเภทกลุ่มสนใจ เรื่อง การทำขนม การเย็บผ้า ช่างเสริมสวยและการถักโครเชต์ การจัดการศึกษาเพื่อให้ข้อมูลข่าวสาร โรงเรียนดำเนินการในลักษณะ การประชุม การบริการเอกสารสิ่งพิมพ์ และการจัดเสียงตามสาย ผลการจัดการศึกษาพบว่า ผู้เรียนได้นำความรู้ไปใช้ในการสมัครงาน ศึกษาต่อ ทำเป็นงานอดิเรก และผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ปัญหาที่พบผู้เรียนมาเรียนไม่สม่ำเสมอ ขาดแคลนวัสดุและอุปกรณ์ในการฝึกทักษะอาชีพและชุมชนไม่สนใจรับข้อมูลข่าวสาร 3. การบริการชุมชน ผู้บริหารโรงเรียนให้ความร่วมมือแก่ชุมชนในด้านบุคลากรเพื่อให้คำแนะนำปรึกษาหารือแก่ชุมชน ร่วมงานประเพณีวัฒนธรรมต่าง ๆ และเป็นผู้ประสานงานระหว่างชุมชนกับหน่วยงานของรัฐบาล ให้บริการอาคารสถานที่ ประเภทสนามกีฬา อาคารเอนกประสงค์ เพื่อเล่นกีฬาและจัดประชุมสัมมนา และให้บริการวัสดุและอุปกรณ์ประเภทอุปกรณ์กีฬา และเครื่องขยายเสียง เพื่อใช้ในการออกกำลังกายและจัดงานพิธีต่าง ๆ ผลการบริการชุมชน พบว่า มีปัญหาบุคลากรไม่สามารถให้ความร่วมมือกับชุมชนได้เนื่องจากเวลาว่างไม่ตรงกัน อาคารสถานที่ชำรุดทรุดโทรม วัสดุอุปกรณ์มีน้อย และไม่ได้รับการดูแลจากผู้ใช้บริการ
