Abstract:
การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพการนอนหลับ อาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไป และปัจจัยที่เกี่ยวข้องของพนักงานต้อนรับบนเครื่องบินสายการบินไทยในเที่ยวบินกลางวัน และเที่ยวบินกลางคืนที่เดินทางไปทวีปยุโรป วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งประเภทของตัวอย่างและกำหนดสัดส่วนตัวอย่างอย่างเป็นระบบจำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ แบบวัดคุณภาพการนอนหลับ Verran and Snyder – Halpem (VS sleep Scale) ฉบับภาษาไทย แบบสอบถามปัจจัยรบกวนการนอนด้านสิ่งแวดล้อมและภายภาพ และ แบบสอบถาม Columbia Jet Lag Scale ฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้โปรแกรม SPSS for window สถิติที่ใช้คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและสถิติถดถอยพหุคุณแบบขั้นตอน ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวย่าง 60% เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 37.81 ปี และ 79.5% สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี มีคุณภาพการนอนหลับในมิติการถูกรบกวนการนอนอยู่ในระดับน้อย 63.3% คุณภาพการนอนหลับในมิติประสิทธิภาพการนอนอยู่ในระดับดี 55.5% คุณภาพการนอนหลับในมิติการหลับชดเชยอยู่ในระดับน้อย 44.5% และมีอาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปในระดับน้อย 56.0%
โดยคุณภาพการนอนหลับมิติการถูกรบกวนการนอนมีความสัมพันธ์กับปัจจัยด้านกายภาพและสิ่งแวดล้อมและการมีสมาชิกในครอบครัวที่ต้องดูแลอย่างมีนัยสำคัญ การนอนหลับในมิติประสิทธิภาพการนอนมีความสัมพันธ์กับการมีสมาชิกในครอบครัวที่ต้องดูแล แสงสว่าง เสียงดัง การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และอาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปอย่างมีนัยสำคัญ คุณภาพการนอนหลับในมิติการหลับชดเชยมีความสัมพันธ์กับปัจจัยด้านกายภาพและสิ่งแวดล้อม และอาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปอย่างมีนัยสำคัญ อาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปมีความสัมพันธ์กับปัจจัยด้านกายภาพและสิ่งแวดล้อมอย่างมีนัยสำคัญ ปัจจัยที่สามารถใช้พยากรณ์คุณภาพการนอนหลับในมิติการถูกรบกวนการนอนได้แก่ เสียงดัง การใช้ยานอนหลับ เที่ยวบินกลางวัน รายได้ที่ไม่เพียงพอ การสูบบุหรี่ ความกระหายน้ำ ขาดการออกกำลังกาย และ การไม่ได้เตรียมตัวก่อนปฏิบัติงาน ปัจจัยที่สามารถใช้พยากรณ์คุณภาพการนอนหลับในมิติประสิทธิภาพการนอนได้แก่คุณภาพการนอนหลับในมิติการถูกรบกวนการนอน และการมีบุตร ปัจจัยที่สามารถใช้พยากรณ์คุณภาพการนอนหลับในมิติการหลับชดเชยได้แก่ความหนาวเย็น คุณภาพการนอนหลับในมิติประสิทธิภาพการนอน สถานภาพสมรสโสด การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และการมีบุตร ปัจจัยที่สามารถใช้พยากรณ์อาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปได้แก่ คุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดี การมีโรคประจำตัว รายได้ที่ไม่เพียงพอ และ ความกระหายน้ำ คุณภาพการนอนหลับของพนักงานต้อนรับบนเครื่องบินส่วนใหญ่อยู่ในระดับดีและอาการทางวงจรชีวภาพที่เปลี่ยนไปอยู่ในระดับต่ำ โดยมีความสัมพันธ์กับปัจจัยส่วนบุคคล การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และ ปัจจัยรบกวนการนอนด้านสิ่งแวดล้อม และกายภาพอย่างมีนัยสำคัญ
