Abstract:
สัญญาจำนำที่ผู้รับจำนำมีสถานะเป็นโรงรับจำนำนั้นย่อมต้องอยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ พ.ศ. 2505 และประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 เอกเทศสัญญา ว่าด้วยลักษณะจำนำ จากการศึกษาปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการจำนำตามพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ พ.ศ. 2505 มีประเด็นปัญหาที่สำคัญ 4 ประการด้วยกัน คือ ประการแรก กรณีเกี่ยวกับการใช้สิทธิติดตามเอาทรัพย์คืนของเจ้าของที่แท้จริงจากโรงรับจำนำ เนื่องจากบทบัญญัติมาตรา 25 แห่งพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ ถือเป็นบทบัญญัติที่เป็นข้อยกเว้นของหลัก “ผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน” เมื่อโรงรับจำนำเอาทรัพย์จำนำหลุดเป็นสิทธิแล้ว สิทธิของเจ้าของที่แท้จริงในการติดตามเอาทรัพย์คืนย่อมสิ้นไป ประการที่สอง กรณีสัญญาจำนำที่ทำกับโรงรับจำนำโดยผู้จำนำเป็นผู้เยาว์ สิทธิในการทำนิติกรรมของผู้เยาว์ในกรณีตามบทบัญญัติมาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ พ.ศ. 2505 ถือเป็นบทบัญญัติที่เป็นข้อยกเว้นของหลักกฎหมายในเรื่องความสามารถของผู้เยาว์ในการทำนิติกรรม คือ ผู้เยาว์ที่มีอายุเกินกว่า 15 ปีแต่ยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์สามารถทำนิติกรรมจำนำสิ่งของไว้กับโรงรับจำนำได้เองตามลำพังโดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมตามมาตรา 21 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประการที่สาม กรณีโรงรับจำนำเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา ผลทางกฎหมายในกรณีที่โรงรับจำนำคิดอัตราดอกเบี้ยกู้ยืมเกินกว่าที่กำหนดไว้ในมาตรา 17 แห่งพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ ผลทางกฎหมายย่อมจะเป็นว่าข้อตกลงที่เรียกดอกเบี้ยเกินอัตราดังกล่าวย่อมตกเป็นโมฆะทั้งหมด ประการสุดท้าย กรณีเกี่ยวกับผลภายหลังการบังคับจำนำโดยโรงรับจำนำเอาทรัพย์จำนำหลุดเป็นสิทธิ การที่โรงรับจำนำมีสิทธิบังคับจำนำโดยเอาทรัพย์จำนำหลุดเป็นสิทธินั้นย่อมถือได้ว่าเป็นการที่เจ้าหนี้ซึ่งก็คือโรงรับจำนำยอมรับชำระหนี้เป็นทรัพย์อย่างอื่นแทนการชำระหนี้ที่ได้ตกลงกันไว้ ดังนั้นหนี้กู้ยืมเงินที่มีการจำนำทรัพย์ไว้เป็นหลักประกันย่อมระงับสิ้นไป จากการศึกษาปัญหาดังกล่าวข้างต้น เห็นว่า บทบัญญัติที่บัญญัติไว้ในของพระราชบัญญัติโรงรับจำนำ พ.ศ. 2505 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ทั้งที่บัญญัติไว้ในบรรพ 3 เอกเทศสัญญา ว่าด้วยลักษณะจำนำ และตามหลักทั่วไปที่บัญญัติไว้ในบรรพ 1 และบรรพ 2 ว่าด้วยนิติกรรมและหนี้ได้บัญญัติไว้อย่างครอบคลุม สามารถนำมาปรับใช้กับทั้ง 4 ปัญหาดังกล่าวข้างต้น โดยไม่จำเป็นต้องแก้ไขบทบัญญัติของกฎหมาย เพียงแต่ผู้ใช้กฎหมายต้องปรับใช้บทบัญญัติของกฎหมายให้ตรงตามความมุ่งหมายของกฎหมาย
