Abstract:
หลักเกณฑ์เรื่อง "ผู้มีอำนาจเหนือตลาด" เป็นการระบุตัวผู้ประกอบธุรกิจผู้ซึ่งมีอำนาจเหนือตลาด ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการบังคับใช้มาตรา 25 แห่ง พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 แม้ว่าคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าได้ประกาศหลักเกณฑ์การเป็นผู้ประกอบธุรกิจ ซึ่งมีอำนาจเหนือตลาดแล้ว แต่หลักเกณฑ์ดังกล่าวยังไม่เหมาะสมเพียงพอ ดังนั้น การวิจัยเรื่องนี้จึงมุ่งศึกษาถึงหลักเกณฑ์เรื่อง "ผู้มีอำนาจเหนือตลาด" ของประเทศอื่นๆ เพื่อนำข้อดีของหลักเกณฑ์ในประเทศอื่นๆ มาปรับใช้กับหลักเกณฑ์ฯ ของไทยให้มีความเหมาะสมและสอดคล้อง กับความเป็นจริงมากยิ่งขึ้น จากการศึกษาพบว่า หลักเกณฑ์เรื่อง "ผู้มีอำนาจเหนือตลาด" ในคดีผูกขาดหรือคดีการใช้อำนาจโดยมิชอบของแต่ละประเทศมีลักษณะแตกต่างกัน โดยขึ้นอยู่กับแนวความคิด ความเชื่อในระบบเศรษฐกิจ ระบบการควบคุมผู้มีอำนาจตลาด สภาพเศรษฐกิจและสังคมตลอดจนวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ โดยสหรัฐอเมริกาประกาศแนวปฏิบัติการรวมกิจการในปี 1997 ซึ่งนำเอาวิธีการทางเศรษฐศาสตร์มาใช้กำหนดตลาด และพิจารณาส่วนแบ่งตลาดหรือการกระจุกตัวในตลาดว่าผู้ใดเป็นผู้มีอำนาจตลาด กลุ่มประเทศสหภาพยุโรปก็รับเอาวิธีการทางเศรษฐศาสตร์มาปรับใช้ แต่ไม่ได้ให้ความสำคัญมากนัก โดยประกาศหลักเกณฑ์การกำหนดตลาดที่เกี่ยวข้องใน ปี 1997
ในการกำหนดตลาดโดยพิจารณาส่วนแบ่งตลาดประกอบกับปัจจัยอื่นๆ เพื่อประเมินว่าผู้ใดเป็นผู้มีอำนาจเหนือตลาด ประเทศญี่ปุ่นมีแนวคิดเช่นเดียวกับสหกรัฐอเมริกาโดยประกาศแนวปฏิบัติการรวมกิจการ ในปี 2004 มาใช้กำหนดตลาดและพิจารณาส่วนแบ่งตลาด แต่ยังต้องพิจารณาปัจจัยแวดล้อมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคม และสุดท้ายประเทศเกาหลีใต้ไม่มีหลักเกณฑ์การกำหนดตลาด และไม่ได้นำแนวปฏิบัติการควบคุมกิจการมาใช้ แต่มีข้อสันนิษฐานการเป็นผู้มีอำนาจหนือตลาดมาบังคับใช้ในคดีการใช้อำนาจโดยมิชอบ
