Abstract:
งานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาการใช้สมุนไพรไทย (ข่า) ในการปรับปรุงสมบัติต้านจุลินทรีย์ของผ้าฝ้าย ข่าที่นำมาตกแต่งบนผ้าฝ้ายมี 2 ชนิดได้แก่ น้ำมันหอมระเหยข่าทางการค้าและสารสกัดข่าที่เตรียมได้จากงานวิจัยโดยใช้เทคนิคจุ่มอัด-อบให้แห้ง จากนั้นนำมาทดสอบสมบัติต้านจุลินทรีย์ Staphylococcus aureus ตามมาตรฐาน AATCC 100-1999 ได้ทำการศึกษาการสกัดข่าแห้งและข่าสดด้วยเอทานอลที่ภาวะต่างกัน ได้แก่ 1) อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 1 วัน 2) อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 45 นาที แล้วนำสารสกัดที่ได้ไปตกแต่งบนผ้าฝ้ายด้วยความเข้มข้นต่างๆ ได้แก่ ร้อยละ 0.5 และ 1 พบว่าผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่งด้วยสารสกัดข่ามีการลดลงของจุลินทรีย์เพียง ร้อยละ 56.3 ในขณะที่ผ้าฝ้ายที่ตกแต่งด้วยสารสกัดข่าแห้งมีการลดลงของจุลินทรีย์มากถึง 72.9 และ 99.9 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ และสารสกัดข่าสดที่ ร้อยละ 1 มีการลดลงของจุลินทรีย์ ร้อยละ 95.6 ดังนั้นเมื่อพิจารณาส่วนประกอบของสารออกฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์ที่วิเคราะห์ได้จากเทคนิค GC-MS ประกอบกับการลดลงของจุลินทรีย์ที่สูงถึง ร้อยละ 99.9 และพลังงานที่ใช้ในการสกัดแล้ว วิธีที่เหมาะสมในการสกัดข่าคือการสกัดข่าแห้งด้วยเอทานอลที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 24 ชั่วโมง และความเข้มข้นของสารสกัดข่าแห้งที่เหมาะสมในการตกแต่งบนผ้าฝ้ายคือ ร้อยละ 1 และในทำนองเดียวกันสำหรับน้ำมันหอมระเหยข่าทางการค้าได้นำมาตกแต่งบนผ้าฝ้ายที่ความเข้มข้นต่างๆ ได้แก่ ร้อยละ 1, 3, 5 และ 10 พบว่าเมื่อความเข้มข้นเพิ่มขึ้นการลดลงของจุลินทรีย์ก็จะเพิ่มขึ้นเช่นกันที่ ร้อยละ 85.4, 91.9, 91.8 และ 99.3 แต่เมื่อพิจารณาถึงความปลอดภัยจากการระคายเคืองของผิวหนังของผู้ใช้ที่ห้ามใช้สารดังกล่าวมากกว่า ร้อยละ 5 ดังนั้นความเข้มข้นของน้ำมันหอมระเหยข่าที่เหมาะสมคือ ร้อยละ 3 นอกจากนี้ได้ทำการศึกษาความคงทนของสมบัติต้านจุลินทรีย์ของน้ำมันหอมระเหยข่าและสารสกัดข่าจากข่าแห้งบนผ้าฝ้ายต่อการซักล้าง ต่อการอาบแสง ต่อเหงื่อ ต่อการรีดร้อน และการเปลี่ยนสีภายหลังการตกแต่ง พบว่าสารต้านจุลินทรีย์ทั้ง 2 ชนิดมีความคงทนต่อการซักล้างดี แต่ไม่ทนต่อเหงื่อ สารสกัดข่าแห้งมีความคงทนต่อแสงและการรีดร้อนดีกว่าน้ำมันหอมระเหยข่า แต่ทำให้ผ้าเหลืองขึ้นมากกว่าน้ำมันหอมระเหยข่า
