การสื่อสารข้ามวัฒนธรรมระหว่างผู้เรียนชาวไทยและผู้สอนชาวสเปนในชั้นเรียนภาษาสเปนในประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความแตกต่างทางวัฒนธรรมของชาวไทยและชาวสเปนในบริบทชั้นเรียนในประเด็นความเป็นทางการ ความสัมพันธ์ระหว่างผู้สอน-ผู้เรียน การแสดงออกของผู้สอนและผู้เรียน และความคาดหวังที่มีต่อบทบาทของผู้สอนและผู้เรียน เพื่อวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดจากความแตกต่างทางวัฒนธรรมสเปนและวัฒนธรรมไทยและเสนอแนวทางปฏิบัติเพื่อรับมือกับความแตกต่างดังกล่าว ผู้วิจัยเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างการศึกษา จำนวน 50 คน โดยแบ่งออกเป็นผู้เรียนชาวไทย ระดับชั้นปี 1 ปี 2 ปี 3 และ ปี 4 ที่เรียนภาษาสเปนในระดับอุดมศึกษา จำนวน 40 คน และ ผู้สอนชาวสเปนที่สอนภาษาสเปนในระดับอุดมศึกษาจำนวน 10 คน ผลการศึกษาปรากฏว่า ความแตกต่างที่สำคัญที่พบคือ ในด้านความเป็นทางการผู้เรียนชาวไทยมีความเป็นทางการมากกว่าผู้สอนชาวสเปน ทำให้ผู้เรียนไม่กล้าถามเมื่อไม่เข้าใจ ไม่กล้าแสดงความคิดเห็นต่างจากผู้สอน ไม่กล้าท้วงติงเมื่อผู้สอนพูดผิด ในด้านการแสดงออก ผู้สอนชาวสเปนแสดงออกทั้งอารมณ์ น้ำเสียง สีหน้า ท่าทาง ทำให้ผู้เรียนชาวไทยไม่พอใจในบางครั้งเพราะตีความการแสดงออกไม่ตรงกัน ในขณะที่ผู้เรียนชาวไทยมีวัฒนธรรมที่ไม่แสดงออก รวมทั้งยิ้มกับทุกสถานการณ์ ทำให้ผู้สอนชาวสเปนไม่เข้าใจผู้เรียน ในด้านความคาดหวังที่มีต่อบทบาทของผู้เรียนและความคาดหวังด้านคุณลักษณะที่ดีของผู้เรียน พบว่าผู้สอนชาวสเปนคาดหวังให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นและถามเมื่อสงสัย ในขณะที่ผู้เรียนชาวไทยส่วนใหญ่มักเงียบและไม่แสดงความคิดเห็น คุณลักษณะที่ดีของผู้เรียนที่ผู้เรียนชาวไทยทุกคนให้ความสำคัญมากที่สุด คือ การให้ความเคารพผู้สอน แต่เป็นคุณลักษณะที่ผู้สอนชาวสเปนให้ความสำคัญน้อยที่สุดและผู้สอนยังคาดหวังการปฏิบัติที่เท่าเทียมกัน โดยผู้สอนชาวสเปนให้ความสำคัญมากที่สุดกับการช่างสงสัยและการรู้จักตั้งคำถามเมื่อไม่เข้าใจ แต่เป็นคุณลักษณะที่ผู้เรียนชาวไทยให้ความสำคัญน้อยที่สุด ทั้งนี้ ผู้เรียนและผู้สอนควรเรียนรู้ที่จะปรับตัวและหาวิธีจัดการกับความแตกต่างทางวัฒนธรรม โดยไม่ยึดวัฒนธรรมหรือมาตรฐานทางสังคมของตนเป็นที่ตั้งและตัดสินว่าคนที่ทำต่างจากตนทำไม่ถูกต้องไม่เหมาะสม การศึกษาเรื่องความแตกต่างทางวัฒนธรรมจะช่วยให้เราเข้าใจต้นเหตุของปัญหาการสื่อสารที่เกิดขึ้นในบริบทชั้นเรียนภาษาต่างประเทศ ซึ่งหากเตรียมพร้อมรับมืออย่างเหมาะสมแล้วจะนำไปสู่การสื่อสารข้ามวัฒนธรรมที่ราบรื่นและความเข้าใจที่ดีต่อกันระหว่างผู้สอนและผู้เรียนที่มาจากต่างวัฒนธรรม