การกำกับดูแลและความรับผิดของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ

Abstract

ในปัจจุบัน บริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือได้เข้ามามีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมากในตลาดการเงิน โดยทำหน้าที่เป็นผู้ประเมินความเสี่ยงในการลงทุนในตราสารหนี้ต่างๆที่มีอยู่ในตลาดการเงิน และประกาศอันดับความน่าเชื่อถือให้แก่ประชาชนทั่วไปทราบเพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการลงทุน และนักลงทุนในตลาดการเงินมีความเชื่อถือในอันดับความน่าเชื่อถือที่ได้รับการประเมินโดยบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือเป็นอย่างมาก เนื่องจากตราสารหนี้ในตลาดการเงินมีความหลากหลาย นักลงทุนอาจจะขาดความรู้และความสามารถที่จะวิเคราะห์ความเสี่ยงในการลงทุนในตราสารดังกล่าวได้ด้วยตนเอง ดังนี้ หากการประเมินความน่าเชื่อถือของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือผิดพลาดผู้ที่ได้รับความเสียหายก็คือนักลงทุนในตลาดการเงินที่เชื่อในอันดับความน่าเชื่อถือที่ผิดพลาดดังกล่าวนั้นจากการศึกษาวิจัยเปรียบเทียบระหว่างกฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศออสเตรเลีย ประเทศสิงคโปร์ และประเทศไทย พบว่ากฎหมายไทยในปัจจุบันยังไม่เพียงพอต่อการกำกับดูแลการดำเนินงานของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือและการคุ้มครองนักลงทุนในตลาดการเงิน กล่าวคือ 1) กฎเกณฑ์ที่ใช้ในการกำกับดูแลบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือที่ออกโดยคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ยังขาดการกำกับดูแลในเรื่องที่สำคัญ เช่น การจัดการผลประโยชน์ทับซ้อนและการกำหนดห้ามการกระทำการบางอย่างของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือเพื่อให้อันดับความน่าเชื่อถือมีความโปร่งใสและถูกต้องตรงกับความเป็นจริง และ 2) กฎหมายลักษณะละเมิดไม่เพียงพอต่อการคุ้มครองผู้ลงทุนที่ได้รับความเสียหายจากกรณีที่บริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือประเมินความน่าเชื่อถือผิดพลาดก่อให้เกิดความเสียหาย เนื่องจาก การฟ้องร้องให้บริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือรับผิดและเยียวยาความเสียหายที่นักลงทุนได้รับจากการประเมินอันดับความน่าเชื่อถือที่ผิดพลาดตามกฎหมายลักษณะละเมิด นักลงทุนจะต้องเป็นผู้รวบรวมพยานหลักฐานเข้าสืบเพื่อให้ศาลเชื่อในว่าบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือประเมินอันดับความน่าเชื่อถือผิดพลาดก่อให้เกิดความเสียหายและต้องพิสูจน์ถึงความเสียหายที่ตนเองได้รับอีกด้วย ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเห็นควรให้เพิ่มเติมการกำกับดูแลการประกอบธุรกิจบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ และกำหนดความรับผิดของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือรวมถึงมาตรการเยียวยาความเสียหายที่เกิดจากการประเมินอันดับความน่าเชื่อถือที่ผิดพลาด โดย 1) กำหนดกฎเกณฑ์ที่ใช้ในการกำกับดูแลบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือเพิ่มเติม 2) กำหนดความรับผิดของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือไว้เป็นการเฉพาะในลักษณะของความรับผิดเด็ดขาด เพื่อเป็นการผลักภาระการพิสูจน์ความจงใจหรือประมาทเลินเล่อของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือของนักลงทุนไปยังบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ และ 3) กำหนดมาตรการเยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อนักลงทุนอย่างชัดเจน