Abstract:
ที่มาของงานวิจัย: บทบาทของเซลล์เยื่อบุชนิดพาไรทัล (parietal epithelial cells, PECs) ในโกลเมอรูลัส (glomerulus) เริ่มเป็นที่ทราบกันมากขึ้น และมีการศึกษาพบว่าในผู้ป่วยโรค focal segmental glomerulosclerosis (FSGS) จะพบ PECs ที่ถูกกระตุ้น (activated PECs) โดยการตรวจอิมมูโนพยาธิวิทยาของโปรตีนสัญลักษณ์ CD44 และสามารถนำมาช่วยในการวินิจฉัยแยกโรคจากโรค minimal change disease (MCD) ได้ แต่ยังไม่เคยมีการศึกษาที่วิเคราะห์ความแตกต่างของ activated PECs โดยใช้ลักษณะโครงสร้างของเซลล์จากการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องผ่าน ระหว่างผู้ป่วยโรค FSGS และผู้ป่วยโรค MCD
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบการตรวจพบ activated PECs ระหว่างผู้ป่วยโรค FSGS ผู้ป่วยโรค MCD ชนิดปฐมภูมิ
วิธีการศึกษา: ทบทวนข้อมูลผู้ป่วยโรค FSGS และโรค MCD ชนิดปฐมภูมิตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 ถึง 2559 คัดเลือกผู้ป่วยที่มีข้อมูลทางพยาธิวิทยาครบถ้วน และได้รับการวินิจฉัยโรคถูกต้องตามเกณฑ์การวินิจฉัย นำชิ้นเนื้อไตของผู้ป่วยที่บรรจุอยู่ในเรซินมาทำการตัดชิ้นเนื้อ และวางลงบน slot grid ที่ถูกหุ้มด้วยฟิล์ม formvar เพื่อนำไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องผ่าน ทำการบันทึกภาพของทั้ง glomerulus และ PECs ทุกเซลล์ใน glomerulus ด้วยเทคนิค montage ที่กำลังขยายสูง
ผลการศึกษา: จากการทบทวน พบผู้ป่วยโรค FSGS 7 ราย และผู้ป่วยโรค MCD 8 รายที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์การศึกษาและมีชิ้นเนื้อเพียงพอสำหรับการตรวจเพิ่มเติมด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน ผลการศึกษาพบ activated PECs ในผู้ป่วยโรค FSGS ทุกราย (ร้อยละ 100) และพบในผู้ป่วยโรค MCD 6 จาก 8 ราย (ร้อยละ 80) ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.467) ผู้ป่วยโรค FSGS พบ activated PECs เฉลี่ยร้อยละ 53.6 (95% CI = 26.6 - 80.6) ของ PECs ทั้งหมด มากกว่าผู้ป่วยโรค MCD ซึ่งพบ activated PECs เฉลี่ยร้อยละ 15.8 (95% CI = 3.1 - 28.5) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.004)
สรุป: Activated PECs สามารถพบได้ทั้งในผู้ป่วยโรค FSGS และผู้ป่วยโรค MCD แต่พบปริมาณที่มากกว่าในโรค FSGS การพบ activated PECs ในปริมาณมากอาจสามารถนำมาใช้ในการวินิจฉัยแยกโรค FSGS ออกจากโรค MCD ได้ แต่ยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติมในผู้ป่วยจำนวนมากขึ้นต่อไป
