การกำหนดตำแหน่งทางกายวิภาคศาสตร์ของเส้นประสาท Greater occipital และ ความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ Semispinalis capitis และ กล้ามเนื้อ Obliquus capitis inferior

อิสสตรี อิสสระ

dc.contributor.advisor	วิไล ชินธเนศ
dc.contributor.author	อิสสตรี อิสสระ
dc.contributor.other	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะแพทยศาสตร์
dc.date.accessioned	2018-12-03T02:33:41Z
dc.date.available	2018-12-03T02:33:41Z
dc.date.issued	2559
dc.identifier.uri	http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/60770
dc.description	วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2559
dc.description.abstract	กายวิภาคศาสตร์ของเส้นประสาท greater occipital (GON) มีความสำคัญในการใช้หลีกเลี่ยงการบาดเจ็บของเส้นประสาท หรือเพิ่มความแม่นยำในการหาเส้นประสาทจากการทำหัตถการทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง การวิจัยนี้จึงได้ศึกษากายวิภาคศาสตร์ของ GON ที่มีความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ 3 มัด ได้แก่ กล้ามเนื้อ trapezius กล้ามเนื้อ semispinalis capitis และกล้ามเนื้อ obliquus capitis inferior จากการศึกษาในร่างอาจารย์ใหญ่ 50 ร่าง โดยการสังเกต พบว่า GON มีความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ trapezius 3 แบบ ซึ่งเปอร์เซ็นต์ที่ GON แทงทะลุกล้ามเนื้อ trapezius (type I), แทงทะลุ aponeurosis ของกล้ามเนื้อ trapezius (type II) และแทงทะลุ aponeurosis ระหว่างกล้ามเนื้อ trapezius กับกล้ามเนื้อ sternocleidomastoid (type III) ออกมาสู่ชั้น subcutaneous tissue คิดเป็น 2, 67 และ 31 ตามลำดับ นอกจากนี้ 95% มีความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ semispinalis capitis โดยแทงทะลุกล้ามเนื้อ semispinalis capitis (type A), 2% แทงทะลุ tendinous band ของกล้ามเนื้อ semispinalis capitis (type B) และ 3% ไม่แทงทะลุกล้ามเนื้อ semispinalis capitis แต่อ้อมออกมาด้าน medial ระหว่างกล้ามเนื้อ semispinalis capitis กับ nuchal ligament (type C) และมีความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ obliquus capitis inferior โดย 94% ลอดใต้กล้ามเนื้อ obliquus capitis inferior (type X) ขณะที่ 6% แทงทะลุขอบล่างของกล้ามเนื้อ obliquus capitis inferior (type Y) และตำแหน่งที่ GON แทงทะลุไปยังแนวที่ลากจาก external occipital protuberance (EOP) ถึง mastoid process (แนว EM) และระหว่าง mastoid process (แนว MM) ความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างเพศ และข้างสามารถพบได้ในบางระยะทาง ผลจากการศึกษาในครั้งนี้ สามารถแนะนำพิกัดที่แทงทะลุออกมาสู่ชั้น subcutaneous tissue มีระยะทางอยู่ที่ 54 มม. จาก mastoid process ลากเส้นตั้งฉาก 18 มม. เหนือต่อแนว MM นอกจากนี้พิกัดที่แทงทะลุกล้ามเนื้อ semispinalis capitis มีระยะทางอยู่ที่ 21 มม. จาก EOP และลากเส้นตั้งฉาก 18 มม. ใต้ต่อแนว EM
dc.description.abstractalternative	Anatomy of the greater occipital nerve (GON) is important for performing medical procedures, to avoid the injury or to localize the nerve for anesthetic injection. The GON of 50 cadaveric heads were dissected and the relation to each of the three muscles including trapezius, semispinalis capitis and obliquus capitis inferior were observed. Three types of piercing to the subcutaneous tissue were found. The percentages of the GON piercing the trapezius muscle (type I), its aponeurosis (type II) and between trapezius and sternocleidomastoid muscle (type III) were 2, 67 and 31 respectively. In addition, 95% of the GON pierced the semispinalis capitis muscle (type A), 2% pierced its tendinous band (type B) and 3% traveled between its medial fibers and the nuchal ligament. 94% of the GON turned around the lower edge of the obliquus capitis inferior muscle (type X), while 6% pierced the lower edge of this muscle (type Y). The localization the GON at the piercing point in relation to the line joining external occipital protuberance (EOP) and mastoid process (EM line), as well as between the mastoid process (MM line) were investigated. The significant differences in gender and side were found in some parameters. The results from this study suggested that the co-ordinate of the piercing point to subcutaneous tissue was situated at a horizontal distance of 54 mm from the mastoid process with a vertical distance of 18 mm above MM line. Moreover, the co-ordinate of the point where the GON pierced the semispinalis capitis muscle was situated at a horizontal distance of 21 mm from the EOP and the perpendicular distance of 18 mm below EM line.
dc.language.iso	th
dc.publisher	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
dc.relation.uri	http://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2016.777
dc.rights	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
dc.subject	ประสาทกายวิภาคศาสตร์
dc.subject	ระบบประสาท
dc.subject	Neuroanatomy
dc.subject	Nervous system
dc.subject.classification	Medicine
dc.title	การกำหนดตำแหน่งทางกายวิภาคศาสตร์ของเส้นประสาท Greater occipital และ ความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ Semispinalis capitis และ กล้ามเนื้อ Obliquus capitis inferior
dc.title.alternative	Anatomical localization of the greater occipital nerve and its relation to the semispinalis capitis and obliquus capitis inferior muscles
dc.type	Thesis
dc.degree.name	วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต
dc.degree.level	ปริญญาโท
dc.degree.discipline	วิทยาศาสตร์การแพทย์
dc.degree.grantor	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
dc.email.advisor	Vilai.Ch@Chula.ac.th
dc.subject.keyword	GREATER OCCIPITAL NERVE
dc.subject.keyword	OCCIPITAL NEURALGIA
dc.subject.keyword	EXTERNAL OCCIPITAL PROTUBERANCE
dc.subject.keyword	MASTOID PROCESS
dc.subject.keyword	TRAPEZIUS
dc.subject.keyword	SEMISPINALIS CAPITIS
dc.subject.keyword	OBLIQUUS CAPITIS INFERIOR
dc.identifier.DOI	10.58837/CHULA.THE.2016.777