Abstract:
วิทยานิพนธ์นี้เป็นสหวิชาศึกษาระหว่างกฎหมายและเศรษฐศาสตร์ที่มุ่งพิสูจน์สมมุติฐานพฤติกรรมการใช้ประโยชน์จากกลไกการระงับข้อพิพาทขององค์กรการค้าโลกระหว่างประเทศสมาชิกที่มีสถานะทางเศรษฐกิจแตกต่างกัน โดยการศึกษาปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นภายใต้กลไกการระงับข้อพิพาทขององค์กรการค้าโลกอันเป็นปฏิสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างประเทศสมาชิกชนิดที่เป็นทางการ ด้วยกรอบการวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์การเมือง ภายใต้การศึกษานี้ ประเทศสมาชิกทำการตัดสินใจบนเหตุผลของการแสวงประโยชน์อันรับอิทธิพลมาจากผู้เล่นในประเทศ ประกอบกับประยุกต์ใช้ทฤษฎีระบบโลกโดยมองว่ากลไกในการระงับข้อพิพาททำหน้าที่ผลิตซ้ำและก่อให้เกิดการสะสมทุนแก่ประเทศมหาอำนาจ ซึ่งเมื่อทำการศึกษาตัวกติกาในการระงับข้อพิพาทประกอบกับตัวอย่างกรณีพิพาทที่เกิดขึ้นแล้ว พบว่ากลไกฯให้ความสำคัญกับการทำหน้าที่ทางกฎหมายหากแต่ได้เปิดช่องให้มีการแทรกแซงของปัจจัยทางการเมืองในขั้นตอนปฏิบัติโดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับเรื่องระยะเวลาและการบังคับตามคำวินิจฉัย ส่งผลให้ประเทศสมาชิกที่มีความได้เปรียบเชิงโครงสร้างอย่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรปสามารถหยิบใช้กระบวนการเพื่อการรักษาไว้ซึ่งมาตรการกีดกันทางการค้าบนต้นทุนของประเทศสมาชิกอื่นๆ ดังนั้นองค์กรการค้าโลกจึงจำเป็นต้องให้ความสำคัญกับมิติทางเศรษฐศาสตร์ควบคู่ไปกับกฎหมาย และสร้างความเป็นแบบแผนของการใช้อำนาจทางศาลให้มากขึ้น เพื่อจำกัดบทบาทของความไม่สมดุลเชิงอำนาจและลดต้นทุนค่าเสียโอกาสจากการถูกใช้มาตรการพิพาทที่ขัดต่อพันธกรณีให้แก่บรรดาประเทศสมาชิกกำลังพัฒนาตลอดระยะเวลาของกระบวนการ
