Abstract:
การศึกษากระบวนการเข้าสู่ภาวะชายขอบทางการศึกษาของเด็กนักเรียนอาข่าในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่ผู้วิจัยทำการสัมภาษณ์เจาะลึกกลุ่มเด็กนักเรียนอาข่าซึ่งไร้สัญชาติ เพื่อศึกษากระบวนการชายขอบทางด้านการศึกษาของนักเรียนอาข่าในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดเชียงรายสาเหตุที่ทำให้เด็กนักเรียนอาข่าขาดโอกาสในการเข้าถึงระบบการศึกษาอย่างเท่าเทียมและศึกษาผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการที่เด็กนักเรียนอาข่าไม่ได้มีการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง ผลการศึกษาพบว่า การเกิดกระบวนการชายขอบทางด้านการศึกษาของนักเรียนอาข่าในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย สาเหตุที่ทำให้เด็กนักเรียนอาข่าขาดโอกาสในการเข้าถึงระบบการศึกษาอย่างเท่าเทียมกันสอดคล้องกับโอกาสในชีวิต (Life Chances) ของ Max Weber ซึ่งคนในแต่ละชนชั้นมีโอกาสในชีวิตที่ไม่เหมือนกันและมีอำนาจที่ไม่เท่าเทียมกัน จากปัญหาความไม่ชัดเจนของสถานะทางบุคคลและความด้อยโอกาสทำให้กลุ่มเด็กนักเรียนอาข่าถูกละเลยและถูกลิดรอนสิทธิโดยเฉพาะอย่างยิ่งการเข้าถึงระบบการศึกษา ทำให้ไม่ได้รับความเป็นธรรมเท่าที่ควรด้วยเหตุผลของความแตกต่างทางด้านเชื้อชาติ วัฒนธรรม ภาษา ศาสนา ไม่ได้รับการสนับสนุนในด้านทุนการศึกษาการถูกจำกัดระดับสถาบันการศึกษาไม่สามารถเข้าศึกษาต่อในระดับสูงตามที่ต้องการ ถึงแม้ว่าจะมีปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ 1948 ที่ว่ามนุษย์มีสิทธิติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด มนุษย์มีศักดิ์ศรีและมีความเสมอภาคกันห้ามเลือกปฏิบัติไม่ว่าด้วยเหตุผลใดๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องการศึกษาถือเป็นสิ่งที่ให้เปล่าโดยไม่คิดมูลค่าอย่างน้อยที่สุดในขั้นพื้นฐานและการศึกษาจะต้องเปิดโอกาสให้ทุกคนได้รับการศึกษาอย่างเท่าเทียมกันตามความสามารถก็ตาม หากคนเหล่านี้ไม่ได้รับโอกาสทางการศึกษาท้ายที่สุดก็จะตกเป็นกลุ่มคนชายขอบของสังคมไทย