Abstract:
วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาสภาพปัญหาเกี่ยวกับวิธีพิจารณาของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร ทั้งที่เป็นปัญหาในทางวิชาการและปัญหาในทางปฏิบัติโดยเทียบเคียงกับวิธีพิจารณาของคณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาทในต่างประเทศ ผ ลการวิจัยพบว่าปัญหาสำคัญของวิธีพิจารณาได้แก่ปัญหาในเรื่องของการทบทวนคำวินิจฉัยโดยคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารนั้นเอง เนื่องจากกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องไม่ได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์ในเรื่องดังกล่าวเอาไว้ก่อให้เกิดความสับสนในการบังคับใช้กฎหมายทั้งที่เกิดจากคำวินิจฉัยของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารและคำพิพากษาของศาลฎีกา ที่มีการตีความไม่สอดคล้องกับอำนาจหน้าที่ในการวินิจฉัยข้อพิพาทตามที่กำหนดในกฎหมาย ซึ่งมีลักษณะเป็นองค์กรที่มีหน้าที่ในทางตุลาการ นอกจากนี้ในวิธีพิจารณาของคณะกรรม การวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารยังขาดการถ่วงดุลอำนาจในการวินิจฉัยชี้ขาดและกำหนดหลักเกณฑ์การให้เหตุผลในคำวินิจฉัยน้อยจนเกินไป อีกทั้งยังขาดความครบถ้วนสมบูรณ์เกี่ยวกับหลักการสำคัญ ๆ อยู่หลายประการ อาทิ หลักการคัดค้านโต้แย้งและแสดงเหตุผล หลักความ เป็นกลางของผู้วินิจฉัย ส่งผล กระทบต่อความน่าเชื่อถือของคำวินิจฉัยและทำให้สิทธิเสรีภาพของประชาชนไม่ได้รับการคุ้มครองเท่าที่ควร ดังนั้น ควรแก้ไขปรับปรุงวิธีพิจารณาของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารให้สอดคล้องกับอำนาจหน้าที่ที่มีอยู่ตามกฎหมายโดยการกำหนดหลักเกณฑ์ในการทบทวนคำวินิจฉัยของตนเองให้มีความชัดเจน และสร้างกลไกในการถ่วงดุลอำนาจวินิจฉัยชี้ขาดโดยการนำเอา “ระบบการวินิจฉัยชี้ขาดแบบ สองชั้น ” มาปรับใช้ ตลอดจนแก้ไขเพิ่มเติมหลักการสำคัญ ๆ อันเป็น “หัวใจ” ของวิธีพิจารณาไว้อย่างครบถ้วน จะทำให้คำวินิจฉัยมีมาตรฐาน สูงขึ้นและได้รับการยอมรับจากคู่กรณีและประชาชนโดยทั่วไปอีกทั้งยังเป็นการสร้างกลไกควบ คุมมิให้คณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารใช้อำนาจที่ตนมีอยู่ตามอำเภอใจ และเป็นหลักประกันในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนให้เกิดผลได้อย่างแท้จริงนั้นเอง
