Abstract:
การวิจัยนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาศักยภาพในการพัฒนาและการกระจายตัวของชุมชนในระดับ อบต. ในภาคนครหลวง (พื้นที่ปริมณฑล) ซึ่งเป็นพื้นที่ที่กำลังกลายเป็นเมืองอย่างรวดเร็ว เป็นการประเมินว่าในปัจจุบันชุมชนเหล่านี้มีกำลังความสามารถในการพัฒนาและช่วยตนเองได้ในระดับใด โดยนำแนวคิดที่มองว่า อบต. เป็นระบบสังคมหนึ่งซึ่งมีความซับซ้อน และมีความสามารถปรับตัวได้ดีขึ้นตามการแยกย่อยและการผสมผสานของโครงสร้างและหน้าที่ ซึ่งสามารถชี้ให้เห็นถึงศักยภาพในการพัฒนาที่มีอยู่ได้ การแยกย่อยของโครงสร้างและหน้าที่ได้แก่การกระจายออกไปของหน้าที่และความชำนาญพิเศษทางเศรษฐกิจและสังคมในชุมชนการผสมผสาน ได้แก่การประสานส่วนต่าง ๆ ของชุมชนรวมทั้งสมาชิกเข้าด้วยกัน โดยเก็บข้อมูล จากแบบสอบถามทางไปรษณีย์จำนวน 141 อบต. มาทำการวิเคราะห์ด้วย Guttman Scaling Technique ทำให้ได้รูปแบบพัฒนาการของสิ่งที่แสดงการแยกย่อยและการผสมผสานในรูปแบบของสเกล หลังจากนั้นจึงนำเทคนิค Multidimentionsl Scaling (MDS) แบ่งกลุ่ม อบต. ตามระดับการแยกย่อยและการผสมผสานของโครงสร้างและหน้าที่ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ศักยภาพในการพัฒนาของชุมชนระดับ อบต.ในภาคนครหลวง สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 กลุ่มคือ กลุ่มที่มีศักยภาพในการพัฒนาสูงร้อยละ 4.3 กลุ่มที่มีศักยภาพในการพัฒนาค่อนข้างสูงร้อยละ 52.5 กลุ่มที่มีศักยภาพในการพัฒนาปานกลางร้อยละ 0.7 และกลุ่มที่มีศักยภาพในการพัฒนาค่อนข้างตํ่าร้อยละ 42.6 ในด้านที่ตั้ง อบต.ทีมีศักยภาพในการพัฒนาสูงและค่อนข้างสูงส่วนใหญ่จะอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของภาค ส่วน อบต. ที่มีศักยภาพในการพัฒนาค่อนข้างตํ่าส่วนใหญ่จะอยู่ทางด้านทิศเหนือของภาค นอกจากนี้กลุ่มของ อบต.ที่มีศักยภาพในการพัฒนาค่อนข้างสูง (จำนวน 2-8 อบต.) และกลุ่มของ อบต.ที่มีศักยภาพในการพัฒนาค่อนข้างตํ่า (จำนวน 2-5 อบต.) จะกระจุกตัวกันอยู่เป็นกลุ่มก้อนใกล้ ๆ กันทั่วไปในพื้นที่