Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นว่าทัศนะของผู้นำไทยมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อการกำหนดนโยบายของไทยต่อปัญหากัมพูชา โดยการศึกษานี้ใช้แนวความคิดเรื่องการรับรู้และทัศนะต่อภัยคุกคามมาเป็นกรอบในการศึกษา จากศึกษาพบว่า นโยบายของไทยต่อปัญหากัมพูชานั้นแบ่งออกเป็น 2 ช่วง ได้แก่ ช่วงแรกตรงกับสมัยรัฐบาลพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ และพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ไทยมีนโยบายเน้นความมั่นคง, ดำเนินไปรอบด้าน, ต่อด้านเวียดนามและไม่ยอมรับรัฐบาลเฮง สัมริน และการแก้ไขปัญหาแบบ เบ็ดเสร็จด้วยวิถีทางการเมืองและการทูต และนโยบายเหล่านี้เป็นผลมาจากทัศนะของผู้นำที่มองว่าเวียดนามเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของไทยและเสถียรถาพของภูมิภาคฯนี้ โดยทัศนะต่อภัยคุกคามนี้ได้รับอิทธิพลมาจากปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ เป้าหมายในเรื่องสหพันธ์อินโดจีน, บทบาทของพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามในอดีต, การที่เวียดนามการรุกรานกัมพูชา รวมไปถึงการกระทำของเวียดนามต่อบูรณภาพแห่งดินแดนของไทย ส่วนช่วงที่สอง ตรงกับสมัยรัฐบาลพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ถือเป็นจุดเปลี่ยนของนโยบายไทยต่อปัญหากัมพูชา เห็นได้จากนโยบายเปลี่ยนสนามรบให้เป็นสนามการค้า, การดำเนินนโยบายติดต่อกับรัฐบาลเฮง สัมรินและเวียดนามอย่างเปิดเผย และให้มีการแก้ปัญหากัมพูชาแบบทีละขั้นโดยใช้ธุรกิจนำการทูต นโยบายนี้เป็นผลมาจากทัศนะของผู้นำที่มองว่าควรแยกประเด็นเศรษฐกิจออกจากการเมือง ประกอบกับบทบาทของเวียดนามที่ยอมถอนทหารออกจากกัมพูชา ทำให้ ผู้นำไทยมีทัศนะว่าเวียดนามไม่ได้เป็นภัยคุกคามต่อไทยอีกต่อไป นอกจากนี้ ปัจจัยด้านตัวผู้นำและสภาพแวดล้อมระหว่างประเทศก็มีอิทธิพลต่อทัศนะของผู้นำไทยทั้งสามด้วย
