Abstract:
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้ที่ดินสถาบันราชการ กับการพัฒนาเมืองพิษณุโลก ในช่วงยุคสมัยต่าง ๆ ตลอดจนศึกษาสภาพความเชื่อมโยงของที่ตั้งหน่วยงานราชการเมือง พิษณุโลกกับสภาพการให้บรีการแก่ประชาชน, สภาพการติดต่อเชื่อมโยงระหว่างหน่วยงานราชการ รวมทั้งคุณภาพชีวิตของข้าราชการในปัจจุบัน ผลการศึกษาปรากฏว่า ลักษณะการใช้ที่ดินสถาบันราชการยุคต่าง ๆ ไม่ได้มีการกำหนดทิศทางการขยายตัวของที่ตั้งหรืออาคารสถานที่ราชการอย่างชัดเจน โดยมีเพียงในสมัยแรก ๆ ที่มีการกำหนดวางผังเขตที่ตั้ง สถานที่ราชการ แต่ก็มิได้นำมาปฏิบัติให้เป็นไปตามผังอย่างแท้จริง โดยทั้งการพัฒนาเมืองและการใช้ที่ดินสถาบันราชการเมืองพิษณุโลก มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ก่อให้เกิดการขยายตัวของเมืองและการขยายตัวการใช้ที่ดินสถาบันราชการ สำหรับการใช้ที่ดินสถาบันราชการเมืองพิษณุโลกในปัจจุบัน ทำการศึกษาหน่วยงานราชการ 105 หน่วยงาน เป็นราชการส่วนกลาง 48 หน่วยงาน ราชการส่วนภูมิภาค 55 หน่วยงาน และราชการส่วนท้องถิ่น 2 หน่วยงาน อยู่ในสังกัด 38 กรม 15 กระทรวง มีลักษณะการกระจายตัวอยู่ในเขตเมืองพิษณุโลกและบริเวณ อ.วังทอง แบ่งการกระจายตัวของหน่วยงานราชการเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม A บริเวณศาลากลางจังหวัด, กลุ่ม B บริเวณ สนามกีฬาจังหวัด, กลุ่ม C บริเวณในตัวเมือง, กลุ่ม D บริเวณชานเมือง และกลุ่ม E บริเวณ อ.วังทอง สามารถสรุปความสัมพันธ์ได้ดังนี้ กลุ่มหน่วยงานราชการที่มีความเชื่อมโยงกับหน่วยงานราชการต่าง ๆ และให้บริการ ประชาชนได้ดีที่สุด คือ กลุ่ม C ส่วนกลุ่มหน่วยงานราชการที่มีคุณภาพชีวิตของช้าราชการดีที่สุด คือ กลุ่ม A บริเวณศาลากลางจังหวัด จากการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการใช้ที่ดินสถาบันราชการกับการพัฒนาเมือง พบว่า กลุ่มหน่วยงานราชการที่กระจายตัว ในกลุ่มต่าง ๆ มีผลต่อประสิทธิภาพการติดต่อประสานงาน, การให้บริการประชาชน ตลอดจนคุณภาพชีวิตของข้าราชการแตกต่างกันตามการกระจายตัวของหน่วยงานราชการ สำหรับข้อเสนอแนะในการศึกษาครั้งนี้ ควรจัดให้มีหน่วยงานราชการที่ทำหน้าที่รบผิดชอบในการควบคุมดูแลและกำหนดทิศทางการขยายตัวของการใช้ที่ดินสถาบันราชการอย่างชัดเจน เพื่อศึกษาถึงความเหมาะสม ในการเลือกที่ตั้งของหน่วยงานราชการแต่ละหน่วยงาน นอกจากนี้ควรมีการศึกษาเปรียบเทียบความสัมพันธ์ระหว่างการใช้ที่ดินสถาบันราชการกับการพัฒนาเมือง กรณีศึกษา เมืองอื่น ๆในการเปรียบเทียบด้วย
