Abstract:
การต่อเติมและเปลี่ยนแปลงการใช้งานที่อยู่อาศัยเป็นเรื่องที่มีผู้ทำการศึกษามาแล้วหลายครั้ง แต่ยังไม่ ครอบคลุมถึงบ้านราคา 2 -5 ล้านบาท การศึกษาครั้งนี้ เลือกบ้านเดี่ยวสองชั้น โครงการบ้านวรารักษ์ รังสิต คลอง 3 จังหวัดปทุมธานี จำนวน 52 หลัง เป็นกรณีศึกษา บ้านแต่ละหลังมีขนาดที่ดิน 50 ตารางวา พื้นที่ใช้ สอย 178 ตารางเมตร ตัวบ้านตั้งอยู่กลางแปลงที่ดิน ห่างจากแนวรั้วสองเมตร ผังพื้นชั้นล่างภายใน ประกอบด้วย ห้องรับแขก ห้องอาหาร โถงทางเข้า ห้องน้ำ ห้องเก็บของใต้บันได ครัว ภายนอกประกอบด้วย เฉลียง ระเบียง พื้นที่ซักล้าง ห้องก็บเครื่องซักผ้า ที่จอดรถสองคัน ผังพื้นชั้นบนประกอบด้วย โถงทางเดิน ห้องนอนสามห้อง ระเบียง และห้องน้ำสองห้อง แต่ละหลังมีผู้อยู่อาศัยสี่ถึงห้าคน เป็นครอบครัวประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก จากการศึกษาพบว่าร้อยละเจ็ดสิบห้ามีการต่อเติมพื้นที่ด้านหลังเป็นครัว ซักล้างและพื้นที่เก็บของ ร้อยละยี่สิบห้าต่อเติมหลังคาที่จอดรถ ส่วนน้อยที่ต่อเติมห้องคนรับใช้ และพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ครัว เดิม เป็นห้องอาหาร และเปลี่ยนแปลงพื้นที่ห้องอาหารเป็นห้องนั่งเล่น หลังจากมีการต่อเติมครัว และมี บางส่วนเปลี่ยนแปลงครัวหรือที่จอดรถให้เป็นห้องนอนสำหรับผู้สูงอายุ หรือห้องนั่งเล่น สาเหตุของการต่อเติมและเปลี่ยนเปลงดังกล่าว มาจากความต้องการใช้ประโยชน์พื้นที่หลังบ้านที่ กว้างสองเมตร ด้วยเป็นส่วนที่ง่ายในการต่อเติมเพราะมีผนังภายนอกและรั้วอยู่แล้ว ในขณะเดียวกันครัวเดิมนั้น เป็นแบบครัวฝรั่ง ซึ่งไม่เหมาะกับการใช้งานจริง มีปัญหากลิ่นควันจาการปรุงอาหารเข้ารบกวนในบ้าน ข้อ ค้นพบนี้ตรงกับงานวิจัยบ้านระดับราคาอื่น ยกเว้นบ้านที่ระดับราคาสิบล้านบาทขึ้นไป ที่แยกครัวไปอยู่ในเรือน บริการ สำหรับที่จอดรถนั้น เนื่องจากพื้นที่ทางเข้าส่วนบริการใช้พื้นที่ร่วมกับที่จอดรถ หากมีการจอดรถจะทำ ให้เข้าออกไม่สะดวก ผู้อยู่อาศัยจึงเว้นทางเข้าออก ทำให้บางส่วนของรถยนต์ยื่นออกเกินแนวชายคา ปัญหา ดังกล่าวเป็นผลจากการออกแบบ และเกิดขึ้นฉพาะกรณีศึกษานี้เท่านั้น สำหรับการเปลี่ยนแปลงการใช้งานภายในเกือบทั้งหมด เกิดจากพื้นที่ที่ว่าง เมื่อมีการย้ายครัวออกไป ด้านนอก การใช้งานจึงแตกต่างกันไปในแต่ละครัวเรือน
