Abstract:
หลังวิกฤตการณ์ทางการเงินของประเทศในปี พ.ศ. 2540 รัฐบาลได้มีการเปลี่ยนแปลงระบบการบริหาร ราชการ ในลักษณะของกระบวนการปฏิรูประบบราชการเพื่อให้สอดคล้องกับกระแสความเปลี่ยนแปลงของโลก รวมทั้งเพื่อแก้ไขวิกฤติทางการเงิน โดยการปรับเปลี่ยนบทบาท ภารกิจ และการบริหารงานของภาคราชการและ รัฐวิสาหกิจ และส่งเสริมให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมมากขึ้น มีการจัดกลุ่มภารกิจในส่วนที่ควรมอบให้เอกชนดำเนินการ มีการพัฒนารูปแบบการจ้างงานในภาครัฐให้มีความหลากหลายมากขึ้น รวมไปถึงจัดทำแผนแม่บทในการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษาการเปลี่ยนแปลงบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบของสถาปนิกในรัฐวิสาหกิจการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ที่ได้รับผลกระทบจากนโยบายการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ และเป็นการวิเคราะห์เพื่อเสนอแนวทางในการเปลี่ยนแปลง ให้สอดคล้องกับกระแสความเปลี่ยนแปลงของสังคม ในการวิจัยครั้งนี้ได้ทำการศึกษาบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบของสถาปนิกใน กฟผ. จากเอกสารที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์ เปรียบเทียบกับบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบของสถาปนิกที่ปฏิบัติวิชาชีพ ตามข้อกำหนดทางกฎหมายและสมาคมวิชาชีพ รวมถึงทฤษฎีการประกอบวิชาชีพสถาปัตยกรรม และขอบเขตการให้บริการทางวิชาชีพสถาปัตยกรรมในต่างประเทศ เพื่อนำเสนอแนวทางในการเปลี่ยนแปลง ผลจากการวิจัยพบว่าสถาปนิกใน กฟผ. มีบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบใน 3 ลักษณะ คือ 1.การออกแบบและก่อสร้าง 2.การบำรุงรักษาและก่อสร้าง และ 3.การบริการโดยบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบ ส่วนใหญ่เน้นในขั้นตอนของการออกแบบก่อสร้าง ซึ่งสถาปนิกส่วนใหญ่มีแนวคิดในการดำรงบทบาทเดิม แต่ยอมรับว่าต้องการเพิ่มทักษะในการปฏิบัติงานเชิงธุรกิจ ด้านการเงิน การกำกับดูแล ควบคุม และประสานงานให้มากขึ้น เนื่องจากเห็นว่าในอนาคตจะมีการจ้างงานภายนอกทดแทน มากกว่าโอกาสในการขยายตัวของอัตรากำลังสถาปนิกและผู้ปฏิบัติงานในหน่วยงาน ข้อเสนอแนะอื่นจากการวิจัยนี้ คือ สถาปนิกใน กฟผ.ควรเปลี่ยนแปลงบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบจากเดิมที่เน้นเฉพาะขั้นตอนของงานออกแบบก่อสร้าง ไปสู่บทบาทของการให้บริการในขั้นตอนก่อนการออกแบบ คือ การวางแผน เช่น การจัดทำรายละเอียดโครงการการวางแผนกลยุทธ์ในการใช้ทรัพยากรกายภาพและขั้นตอนหลังการก่อสร้าง คือ การวางแผนการใช้งานและการบำรุงรักษา เช่น การบริหารจัดการทรัพยากรกายภาพที่เน้นเรื่องการประหยัดพลังงาน การตรวจสอบการใช้พลังงานในอาคาร รวมไปถึงการเพิ่มบทบาทในการให้บริการในงานออกแบบที่เน้นงานอนุรักษ์พลังงานและความยั่งยืน ตามภารกิจของ กฟผ.
