การศึกษาสารสกัดคาร์โบฮัยเดรตจากเปลือกทุเรียนเพื่อใช้เป็นสารแขวนตะกอน

Abstract

สกัดสารคาร์โบไฮเดรตจากเปลือกทุเรียน (Durio zibethinus Linn.) เป็น 2 fraction คือ crude fraction (F I) ได้จากการตกตะกอย aqueous extract จากเปลือกทุเรียนสดด้วย 60% alcohol และ purified fraction (F II) ได้จากการทำ crude extract ซึ่งเตรียมจากการตกตะกอน acid-alcohol ของ aqueous extract จากเปลือกทุเรียนสดมาทำให้บริสุทธิ์โดยตกตะกอนซ้ำด้วย alcohol การสกัดตามวิธีทั้งสองจะให้ F I 2.18% และ F II 1.03% ตามลำดับ สารสกัดเปลือกทุเรียนมีลักษณะเป็นของแข็ง ผงของสารมีรูปร่างไม่แน่นอน พบมีรูปร่างเป็นก้อนกลมและเป็นไฟเบอร์จากการดูด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบ scanning F I เป็นผงสีน้ำตาลอ่อน F II เป็นผงสีขาวนวล มีกลิ่นเฉพาะ มีรสเปรี้ยวอมขม จากการทำ spray dried ของ F II จะได้เป็นผงละเอียดสีขาด ไม่มีรสขม เมื่อดูด้วยกล้อมจุลทรรศน์อิเลกตรอนแบบ scanning จะเห็นรูปร่างคล้ายฟองอากาศกลมกลวง ผงของสารสกัดเปลือกทุเรียนจะพองตัวได้ในน้ำให้เป็นของเหลวข้นหนืด สารละลาย 3% ในน้ำของ F I ค่อนข้างขุ่นสีน้ำตาลอ่อน มีความหนืด 130.6 cps และมี pH 5.8 ส่วน F II จะค้อนข้างใสไม่มีสี มีความหนืด 207.6 cps และมี pH 2.8 สารสกัดเปลือกทุเรียนมีจุดสลาย (decompose) ที่ 174-176 องศาเซลเซียส F I ประกอบด้วยสารคาร์โบฮัยเดรต 9.20% เทียบกับกลูโคส มีความชื้น 9.10% และมีเถ้า 54.76% ส่วน F II ประกอบด้วยสารคาร์โบฮัยเดรต 9.49% เทียบกับกลูโคส มีความชื้น 12.00% และมีเถ้า 41.45% ไม่พบมีเส้ยใยอาหาร (crude fiber) ในสารสกัดเปลือกทุเรียน การวิเคราะห์ธาตุในสารสกัดเปลือกทุเรียนพบมี carbon (C) 19.33% มี hydrogen (H) 2.72% ใน F I และพบมี carbon 22.89% และ hydrogen 3.24% ใน F II ไม่มี nitrogen (N) พบอยู่ในสารสกัดเปลือกทุเรียนเลย การวิเคราะห์คุณสมบัติทางเคมีของสารสกัดเปลือกทุเรียนได้ทำการทดลองพบว่าแสดงคุณสมบัติเป็นสารคาร์โบฮัยเดรตกับ Molisch's test และ Anthrone test แสดงปฏิกิริยาเป็นสาร glycuronate กับ Tollen's napthoresorcinol แสดงคุณสมบัติเป็นสาร polysaccharide กับน้ำยา iodine โดยให้สารสีม่วง-แดง ไม่พบสารreducing sugar เมื่อทำปฏิกิริยา Fehling's test พบว่าสารละลายที่ได้จากการทำ acid hydrolysis ของสารสกัด F I และ F II เท่านั้นที่จะแสดงคุณสมบัติเป็นสาร reducing sugar ได้แต่จะสูญเสียคุณสมบัติการเกิดสีกับน้ำยา iodine ไป สารสกัดเปลือกทุเรียนแสดงคุณสมบัติของสาร polyuronide โดยการเกิดเป็นเจลกับสารละลายเกลือของโลหะหนักและแอลกอฮอล์ สายยาว polysaccharide ของสารสกัดเปลือกทุเรียนจะถูกย่อยได้ด้วยเอนไซม์ amylase จากน้ำลายได้เป็นโมเลกุลสานสั้นลงจนไม่เกิดสีกับ iodine อย่างไรก็ดีการย่อยด้วย amylase จะไม่ย่อยได้หมดอย่างสมบูรณ์จนเป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว ส่วนประกอบของน้ำตาลใน polysaccharide ของสารสกัดเปลือกทุเรียนได้ตรวจสอบด้วยเครื่อง HPLC สารสกัด F I ประกอบด้วยน้ำตาย 4 ชนิด ที่พบว่าตรงกับ standard rhamnose arabinos fructose และ glucose ในสัดส่วน 2:2:1:18 ในขณะที่ F II ประกอบด้วยน้ำตาล 3 ชนิด ที่พบว่าตรงกับ standard rhamnose arabinose และ glucose ในสัดส่วน 1:1:3 การวิเคราะห์เกลือแร่ในสารสกัดเปลือกทุเรียนพบมี K 5.64 %ใน F I และ 2.21% ใน F II มี Ca 0.70% ใน F I และ 1.02% ใน F II พบมี Na และ Mg อยู่ใน F I มากกว่าใน F II แร่ธาตุอื่น ๆ ที่พบได้แก่ Al Fe Mn Si Zn และ Cu มีในปริมาณเล็กน้อย พบ Pb น้อยกว่า 0.08 cps ไม่พบมี As ในสารสกัดเปลือกทุเรียน การศึกษาการใช้สารสกัดเปลือกทุเรียนเป็นสารแขวนตะกอนในยาน้ำแขวนตะกอน พบว่าสารสกัดเปลือกทุเรียนสามารถใช้เตรียมยาน้ำแขวนตะกอน Kaolin Mixture with Pectin ได้ผลที่น่าพอใจ ยาเตรียมมีความคงตัวดีและผงยากลับกระจายตัวได้ดี หลังจากตั้งทิ้งไว้นาน 60 วัน สารสกัดเปลือกทุเรียนไม่สามารถใช้แทนสาร CMC ในตำรับยา Calamine Lotion พบมีการเกิดเจลขึ้นหลังจากตั้งทิ้งไว้ 30 วัน และไม่กลับกระจายตัวเมื่อเขย่าอย่างแรง