การวิเคราะห์ปฏิกิริยาโต้ตอบของธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่ในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์หลักสำคัญ 3 ประการ คือ เพื่อวิเคราะห์ลักษณะโครงสร้างตลาด รวมถึงพฤติกรรมการแข่งขันโดยรวม เพื่อวิเคราะห์ลักษณะการกระจุกตัว และเพื่อวิเคราะห์ปฏิกิริยาโต้ตอบระหว่างผู้ให้บริการในธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่ในประเทศไทย ในการวิเคราะห์ลักษณะโครงสร้างตลาด และพฤติกรรมการแข่งชันโดยรวม ผู้เขียนได้วิเคราะห์โดยใช้ทฤษฎีตลาดผู้ขายน้อยราย และในการวิเคราะห์ลักษณะการกระจุกตัวได้ใช้ดัชนีวัดการกระจุกตัว การวิเคราะห์ 2 ส่วนนี้ทำการวิเคราะห์ในช่วงปี พ.ศ.2540 ถึงปี พ.ศ.2547 ส่วนการวิเคราะห์ปฏิกิริยาโต้ตอบระหว่างผู้ให้บริการในธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่ได้วิเคราะห์โดยใช้แบบจำลองทางเศรษฐมิติ โดยใช้ข้อมูลในช่วงปี พ.ศ.2546 ถึง พ.ศ.2547 และได้ทำการแบ่งบริษัท ที่ให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ออกเป็น 2 กลุ่มตามปริมาณจำนวนผู้ใช้บริการของแต่ละบริษัท ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็นกลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ และกลุ่มบริษัทขนาดเล็ก จากนั้นทำการวิเคราะห์เดยใช้ ข้อมูลรวมทั้งที่เป็นแบบอนุกรมเวลา และภาคตัดขวาง ผลการศึกษาสรุปได้ว่าธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่มีโครงสร้างตลาดแบบผู้ขายน้อยราย ทั้งก่อนและหลังการเปิดเสรีตลาดโทรคมนาคม โดยแสดงให้เห็นว่า ภายหลังการเปิดเสรีตลาดโทรคมนาคมธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่มีแนวโน้มการแข่งขันสูงขึ้น ส่วนการวิเคราะห์ปฏิกิริยาโต้ตอบระหว่างผู้ให้บริการในธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่ชี้ให้เห็นว่า ธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนที่เป็นธุรกิจที่มีปฏิกิริยาโต้ตอบต่อการเปลี่ยนแปลงปริมาณจำนวนผู้ใช้บริการจากบริษัทคู่แข่งขัน ทั้งที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน และคนละกลุ่ม โดยลักษณะของปฏิกิริยาโต้ตอบมีทั้งแบบที่โต้ตอบกันอย่างรุนแรง และแบบไม่รุนแรง นอกจากนี้ลักษณะของปฏิกิริยาโต้ตอบที่เกิดขึ้นยังแสดงให้เห็นถึงการมีลักษณะของการรวมตัวกันอย่างเป็นนัย ( Implicit Collusion) แฝงอยู่อีกด้วย