ผลกระทบของข้อตกลงการค้าเสรีต่อการวิจัยและพัฒนาเภสัชภัณฑ์ทางการแพทย์ของประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ได้ทำการศึกษาถึงผลกระทบของข้อตกลงการค้าเสรีต่อการวิจัยและพัฒนาเภสัชภัณฑ์ทางการแพทย์ของประเทศไทย โดยแบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 3 ขั้นตอนคือ การวิเคราะห์ภาพรวมของอุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ทางการแพทย์ของไทย การวิเคราะห์องค์ประกอบต่างๆ ของการทำวิจัยและพัฒนาในอุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ของไทยและการวิเคราะห์ถึงผลกระทบของข้อตกลงการค้าเสรีต่อการวิจัยและพัฒนาเภสัชภัณฑ์ทางการแพทย์ของประเทศไทย ด้านการวิเคราะห์ภาพรวมของอุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ของไทยนั้นพบว่าค่าดัชนีความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบ ในผลิตภัณฑ์เภสัชกรรม (HS 30) วัคซีน (HS 30.02) และยา (HS 30.03 และ 30.04) ของไทยมีค่าน้อยกว่า 1 และน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับประเทศอื่นที่นำมาวิเคราะห์ ทั้งยังมีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ นั่นคือไทยยังมิได้มีศักยภาพในการแข่งขันในระดับโลกหรือมีความสามารถที่เพียงพอในการรองรับการจัดทำข้อตกลงการค้าเสรีในผลิตภัณฑ์นี้ ด้านผลการวิเคราะห์ความเชื่อมโยงของอุตสาหกรรม พบว่าอุตสาหกรรมยาเป็นอุตสาหกรรมประเภท Final primary production นั่นคือ มีการใช้ผลผลิตจากอุตสาหกรรมอื่นมาเป็นวัตถุดิบน้อยและผลผลิตของอุตสาหกรรมนี้ก็ถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมอื่นน้อยทำให้ผลกระทบต่ออุตสาหกรรมอื่นๆ มีน้อย ด้านการวิเคราะห์การพึ่งพิงของแต่ละอุตสาหกรรมนั้นพบว่าอุตสาหกรรมยามีอัตราการพึ่งพิงการบริโภคภาคเอกชนที่ค่อนข้างสูงแต่มีการพึ่งพิงการส่งออกในระดับต่ำ ซึ่งก็สอดคล้องกับการวิเคราะห์ผลกระทบของตัวทวีคูณในอุปสงค์ขั้นสุดท้ายต่อผลผลิต มูลค่าเพิ่มและการนำเข้า รวมถึงดัชนีความเชื่อมโยงแบบไปข้างหน้าและข้างหลังที่แสดงให้เห็นว่าไทยมีการส่งออกผลิตภัณฑ์ยาในระดับต่ำแต่มีการนำเข้าปัจจัยการผลิตในปริมาณสูง ด้านการวิเคราะห์ถึงการวิจัยและพัฒนาในอุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ของไทยนั้น จากการสัมภาษณ์พบว่าผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่ทำวิจัยและพัฒนาในระดับที่เป็นการดัดแปลงโครงสร้างของยาที่มีอยู่เดิม ส่วนผู้ประกอบการที่เป็นสมาชิกสมาคมผู้วิจัยและผลิตเภสัชภัณฑ์ (PReMA) ส่วนใหญ่จะทำวิจัยและพัฒนาในระดับ Clinical study phase 3 ด้านการวิเคราะห์ผลกระทบของข้อตกลงการค้าเสรีต่อการวิจัยและพัฒนาเภสัชภัณฑ์นั้น พบว่าผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่เห็นว่าข้อเรียกร้องด้านสิทธิบัตรจะส่งผลกระทบต่อต้นทุนการวิจัยและราคาเภสัชภัณฑ์มากที่สุด ด้านข้อเสนอแนะในการรองรับผลกระทบของข้อตกลงการค้าเสรีนั้น ผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่ต้องการให้ภาครัฐช่วยเหลือด้านวัตถุดิบและเงินทุนการทำวิจัย รวมถึงการสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและบริษัทต่างประเทศเพื่อให้มีการทำวิจัยและพัฒนาที่ครบวงจร นอกจากนี้ยังต้องการให้ภาครัฐเป็นศูนย์กลางการร่วมมือกันของนักวิชาการและผู้ประกอบการ โดยจัดตั้งองค์กรที่ทำหน้าที่รวบรวมงานวิจัยที่มีประโยชน์เพื่อนำไปใช้ในการผลิตเชิงอุตสาหกรรม ทั้งนี้ในทางปฏิบัติควรศึกษาถึงผลได้ผลเสียและความเป็นไปได้ของข้อเสนอแนะต่างๆ และพิจารณาถึงองค์ประกอบด้านเศรษฐกิจและสังคมอย่างครบถ้วน จะทำให้อุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ของไทยเข้มแข็งและพร้อมที่สำหรับการเปิดเสรีทางการค้าได้