แนวทางการพัฒนาเมืองและพื้นที่เกษตรกรรมในบริเวณทุ่งรังสิต

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์วิวัฒนาการ การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในพื้นที่ทุ่งรังสิต ปัจจัยก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินดังกล่าว และเสนอแนวทางการพัฒนาเมืองและพื้นที่เกษตรกรรมเพื่อสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้อย่างเหมาะสม วิธีที่ใช้ในการศึกษา คือ วิเคราะห์การพัฒนาเมืองซึ่งเป็นสาเหตุหรือปัจจัยก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในบริเวณทุ่งรังสิต โดยเฉพาะต่อพื้นที่เกษตรกรรม โดยพิจารณาแบ่งการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ตามสถานการณ์สำคัญๆที่เกิดขึ้นจนถึงปัจจุบัน จากการศึกษา พบว่า ทุ่งรังสิตมีการเติบโตขึ้นมาพร้อมกับระบบเกษตรกรรมเพื่อการค้า แต่ในช่วงตั้งแต่ปี พ.ศ.2500 เป็นต้นมา วิถีชีวิตทางสังคมเกษตรกรรมทุ่งรังสิตได้มีการขยายตัวและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว มีการเปลี่ยนแปลงกิจกรรมการใช้ที่ดินเป็นกิจกรรมนอกภาคเกษตรมากขึ้น เนื่องจากทุ่งรังสิตมีศักยภาพที่มีความพร้อมทั้งต่อการพัฒนาเป็นเมืองและพื้นที่เกษตรกรรม ได้แก่ โครงข่ายคลองชลประทาน ความสะดวกในการเช้าถึง โครงข่ายการคมนาคม ทำให้เกิดกลุ่มกิจกรรมการใช้ที่ดินที่มีความหลากหลาย จากผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใช้ที่ดินทุ่งรังสิต และผลกระทบของการเปลี่ยน แปลงการใช้ที่ดินส่วนใหญ่ พบว่า การขยายตัวของชุมชนเมืองที่ขาดระเบียบ ทำให้ไม่สามารถพัฒนา สาธารณูปโภคและสาธารณูปการได้ ซึ่งไม่ได้ส่งผลต่อการประกอบอาชีพเกษตรกรรมโดยตรง แต่แนวโน้มของ ความเป็นเมืองที่มีมากขึ้นก็เป็นส่วนหนึ่งที่เชื่อมโยงไปสู่ปัญหาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกร ดังนั้น แนวทางการใช้ที่ดินในบริเวณทุ่งรังสิต คือ การกำหนดขอบเขตการใช้ที่ดิน(Zoning) โดยกำหนดให้พื้นที่เมืองมีการพัฒนาในพื้นที่เมืองเดิมและในพื้นที่ที่มีสาธารณูปโภครองรับ และพื้นที่นอกเหนือจากพื้นที่เมืองก็พัฒนาเป็นพื้นที่เกษตรกรรมที่มีปัจจัยสนับสนุนต่อการทำเกษตรกรรม เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนในบริเวณทุ่งรังสิตต่อไป