Abstract:
ประเมินการพัฒนาคุณภาพบริการด้วยตนเองของโรงพยาบาลชุมชนโดยศึกษาในโรงพยาบาลชุมชน 385 แห่ง ได้รับการตอบกลับร้อยละ 78.7 เก็บข้อมูลโดยส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย์ ผู้บริหารโรงพยาบาลชุมชนหรือคณะกรรมการบริหารโรงพยาบาล เป็นผู้ตอบแบบสอบถาม เก็บข้อมูลในช่วงเดือน สิงหาคม-ธันวาคม 2543 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ Unpaired t-test และ One-way ANOVA จากการศึกษาพบว่าผู้ตอบแบบสอบถามเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาลหรือผู้แทน (46.2%) และคณะกรรมการบริหารโรงพยาบาล (49.2%) โรงพยาบาลกว่าครึ่งหนึ่งมีขนาด 30 เตียง ตามกรอบอัตรากำลัง (61.7%) แต่เปิดดำเนินการจริงน้อยกว่า (47.2%) และเกือบครึ่งหนึ่งเปิดดำเนินการมาแล้ว 10-20 ปี (47.5%) เมื่อประเมินการพัฒนาคุณภาพบริการ ทั้ง 6 ด้าน คะแนนเฉลี่ยเรียงลำดับจากมากไปน้อย ดังนี้ ด้านกระบวนการบริการและการดูแลสุขภาพมีคะแนนเฉลี่ยสูงที่สุด (2.91) รองลงมาคือด้านการรักษามาตรฐานวิชาชีพและสิทธิผู้ป่วย (2.84) ด้านการจัดการทรัพยากร (2.75) ด้านการพัฒนาคุณภาพบริการ (2.54) ด้านผลลัพธ์ของการปฏิบัติงาน (2.46) และด้านความมุ่งมั่นของผู้บริหาร (2.31 เมื่อพิจารณาเป็นรายกิจกรรมพบว่า การมีส่วนร่วมของชุมชนในด้านการบริหาร บริการ การประเมินและการเข้าถึงชุมชน และการพัฒนาคุณภาพทั่วทั้งองค์กร คะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับต่ำ (1.54-1.88) อีกทั้งยังพบว่า โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก (<=30 เตียง) มีการพัฒนาคุณภาพต่ำกว่าโรงพยาบาลขนาดใหญ่ (>30 เตียง) ทุกด้านและมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) ยกเว้นด้านมาตรฐานวิชาชีพและสิทธิผู้ป่วย เมื่อเปรียบเทียบตามที่ตั้งตามภาค พบว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ด้านการพัฒนาคุณภาพบริการเท่านั้น ส่วนด้านอื่นๆ ไม่แตกต่างกัน ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า โรงพยาบาลชุมชนส่วนใหญ่มีการพัฒนาคุณภาพอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน แต่กิจกรรมที่เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของชุมชน การพัฒนาคุณภาพทั่วทั้งองค์กร และแผนการประเมินการเข้าถึงชุมชนยังอยู่ในระดับต่ำ ดังนั้น ควรมีการส่งเสริมพัฒนาโรงพยาบาลชุมชนให้มากขึ้น โดยเฉพาะปัจจัยสู่ความสำเร็จด้าน ความมุ่งมั่นของผู้นำ การพัฒนาคุณภาพบริการ และการมีส่วนร่วมของชุมชน
