แนวทางการจัดการน้ำเสียที่สัมพันธ์กับการพัฒนาเมือง : กรณีศึกษา ชุมชนเมืองราชบุรี

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนะแนวทางการวางแผนการใช้ที่ดินเพื่อการจัดการนํ้าเสียชุมชนเทศบาลเมืองราชบุรี โดยทำการวิเคราะห์ปัจจัยทางด้านลักษณะภูมิประเทศกิจกรรมการใช้ที่ดิน ความหนาแน่นของประชากรในพื้นที่ ปริมาณน้ำเสียและแนวทางการบำบัดน้ำเสีย ผลการศึกษาพบว่าลักษณะภูมิประเทศในเขตเทศบาลเมืองราชบุรี ตังอยูทางด้านทิศ ตะวันตกของแม่นํ้าแม่กลอง พื้นที่มีความลาดชันตํ่าโดยทิศทางการไหลของน้ำผิวดินจะไหลจาก ทางด้านทิศตะวันตกของเทศบาลเมืองราชบุรีบริเวณเขาแก่นจันทร์ไปยังแม่นํ้าแม่กลองซึ่งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกของพื้นที่ การใช้ที่ดินของชุมชนเมืองราชบุรีจะกระจุกตัวอยู่บริเวณริมแม่นํ้าแม่กลองทั้งย่านพาณิชยกรรมและย่านพักอาศัย ย่านอุตสาหกรรมประเภทโรงงานเครื่องปั้นดินเผาจะอยู่ที่บริเวณถนนเพชรเกษมสายเก่า ถนนศรีลุริยวงศ์และถนนเจดีย์หัก ส่วนย่านสถาบันราชการจะรวมกันอยู่เป็นศูนย์ราชการบริเวณถนนสมบูรณ์กุล การขยายตัวของชุมชนเมืองราชบุรีจะขยายไปตามแนวถนนมีศูนย์กลางความหนาแน่นอยู่ที่ย่านพาณิชยกรรมใจกลางเมือง ส่วนที่ขยายออกไปส่วนใหญ่เป็นประเภทพักอาศัยและอาคารพาณิชย์ จากกิจกรรมในการใช้นํ้าในการอุปโภคและบริโภคของประชากรในชุมชนก่อให้เกิดนํ้าเสียขึ้น การวางแผนควบคุมการใช้ที่ดินจึงเป็นแนวทางหนึ่งในการกำหนดทิศทางเพื่อการจัดการนํ้าเสียที่จะเกิดขึ้นในอนาคต จากการศึกษาพบว่าปริมาณน้ำเสียที่จะเกิดขึ้นในอนาคต 20 ปีข้างหน้า ปี พ.ศ.2562 เทศบาลเมืองราชบุรีจะมีปริมาณนํ้าเสียเกิดขึ้นทั้งสิ้น 10,389 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน พื้นที่ก่อสร้างระบบบำบัดนํ้าเสียแบบ Aerated Lagoon จะใช้ทั้งสิ้น 23 ไร่ และระบบบำบัดแบบ Activated Sludge จะใช้พื้นที่ทั้งสิ้น 13 ไร่ บริเวณก่อสร้างควรอยู่ทางด้านทิศใต้นอกเขตเทศบาลซึ่งเป็นพื้นที่เกษตรกรรมและเป็นที่ลุ่มตํ่าง่ายต่อการรวบรวมนํ้าเสียและค่าใช้จ่ายในการลงทุนตํ่า ดังนั้นแนวทางการจัดการนํ้าเสียชุมชนในอนาคต จำเป็นต้องอาศัยการวางแผนและควบ คุมการใช้ที่ดินให้สอดคล้องกับลักษณะภูมิประเทศและระบบสาธารณูปโภคของเมืองส่งผลให้การจัดการนั้าเสียเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดก่อเกิดประโยชน์ต่อสภาพแวดล้อมที่ดีของชุมชนต่อไป