พรรคการเมืองและฐานคะแนนเสียง : ศึกษากรณีพรรคไทยรักไทยในกรุงเทพมหานคร เขตบางซื่อและเขตบางพลัด

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาค้นคว้าถึงความสำคัญของฐานคะแนนเสียงต่อการเลือกตั้ง กระบวนการสร้างฐานคะแนนเสียงของพรรคการเมือง และความสัมพันธ์ระหว่างพรรคการเมืองกับฐานคะแนนเสียงในกรุงเทพมหานคร ซึ่งจะมีผลต่อการพัฒนาพรรคการเมืองไทย ทั้งนี้ได้เลือกศึกษากรณีของพรรคไทยรักไทยในกรุงเทพมหานคร เขตบางซื่อและเขตบางพลัด ผลการวิจัยพบว่า ฐานคะแนนเสียงส่วนบุคคลเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้พรรคไทยรักไทยได้รับเลือกตั้งมากกว่าฐานคะแนนเสียงของพรรค ดังจะเห็นได้จากประชาชนในเขตบางซื่อเลือกเพราะความนิยมของประชาชนต่อผู้สมัคร การลงพื้นที่พบปะประชาชนอย่างสม่ำเสมอ และกระแสของประชาชน เช่นเดียวกับประชาชนในเขตบางพลัด เพราะครอบครัวมีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จัก, การลงพื้นที่ พบปะประชาชนอย่างสม่ำเสมอ และกระแสของประชาชน พรรคไทยรักไทยพยายามสร้างฐานคะแนนเสียงใหม่ โดยการนำเสนอภาพลักษณ์ของหัวหน้าพรรค นโยบายพรรค กิจกรรมและภาพพจน์ของพรรคด้วยวิธีการใหม่ ควบคู่ไปกับการพบปะติดต่อพึ่งพาอาศัยแบบประจำสม่ำเสมอไม่ใช่ชั่วครั้งชั่วคราว ศักยภาพในการพัฒนาฐานคะแนนเสียงส่วนบุคคลให้เป็นฐานคะแนนเสียงของพรรคนั้น ยังไม่ปรากฏชัดแน่นอน ต้องดูการเลือกตั้งหลายครั้งประกอบกัน และด้วยงานวิจัยชิ้นนี้สำเร็จลงหลังจากที่มีการเลือกตั้งผ่านมาแล้ว 2 ครั้ง ซึ่งพรรคไทยรักไทยได้เป็นรัฐบาลทั้ง 2 ครั้ง พบว่า ฐานคะแนนเสียงส่วนบุคคลและฐานคะแนนเสียงของพรรคเปลี่ยนไปตามกระแสในช่วงการเลือกตั้งนั้นๆ