การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม สำหรับวิชาหลักการสอน

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อ (1) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอน และ (2) เปรียบเทียบผลการทดลองการจัดการเรียนการสอน 2 รูปแบบคือ รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม กับ รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติ ในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ เจตคติต่อวิชาชีพครู จุดประสงค์ข้อที่ 2 ผู้วิจัยได้ตั้งสมมติฐาน ว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม กับ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติไม่แตกต่างกัน และ เจตคติต่อวิชาชีพครูของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามดีกว่าเจตคติต่อวิชาชีพครูของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติ วิธีดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 2 ขั้นตอนคือ ตอนแรก เป็นการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอน ซึ่งใช้การวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นำมาสังเคราะห์และออกแบบรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอนขึ้น ตอนที่สอง เป็นการ ทดลองรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามที่พัฒนาขึ้น การทดลองใช้กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมมีการสุ่ม กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 1 วิทยาลัยครูนครราชสีมา ปีการศึกษา 2529 จำนวน 4 วิชาเอก ทำการสุ่มนักศึกษาเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้น กลุ่มละ 36 คน ใช้อาจารย์ผู้สอน 2 คน สอนคนละกลุ่ม โดยใช้เนื้อหาและสื่อหลักเหมือนกัน แตกต่างกันเพียงวิธีการเรียนการสอนและสถานที่ การทดลองใช้เวลา 1 ภาคเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลการทดลองคือ แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาศึกษา 131 หลักการสอนและการเตรียมประสบการณ์วิชาชีพภาคปฏิบัติ และแบบวัดเจตคติต่อวิชาชีพครู สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลผลการทดลองคือ ค่าเฉลี่ย ค่าคะแนนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า ที ผลการวิจัยที่สำคัญมีดังนี้ 1. รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอน ประกอบด้วยรายละเอียดดังนี้ 1.1 ความเชื่อและความคิดพื้นฐานของรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอน มีอยู่ 5 ประการคือ ลักษณะการเรียนรู้ การเรียนรู้ที่มีความหมาย แรงจูงใจสำหรับการเรียนรู้ การเรียนรู้ทางวิชาชีพครู และการเป็นครูที่ดี 1. 2 ลักษณะสำคัญของรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม สำหรับวิชาหลักการสอน ประกอบด้วย 1.2.1 โครงสร้างประสบการณ์ ได้แก่ ประสบการณ์ด้านสาระของรายวิชา ประสบการณ์ภาคสนามในชั้นเรียน และ ประสบการณ์สัมมนาเพื่อค้นพบความหมายส่วนบุคคล 1.2.2 บทบาทของอาจารย์ผู้สอนในรายวิชา 1.2.3 บทบาทของนักศึกษา 1.2.4 บทบาทของอาจารย์พี่เลี้ยงนักศึกษา 1.3 ขั้นตอนการจัดดำเนินการของรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามสำหรับวิชาหลักการสอน มี 5 ขั้นตอนคือ ขั้นตัวป้อน ขั้นกระบวนการเรียนรู้ ขั้นตรวจสอบและควบคุม ขั้นผลผลิต และขั้นให้ข้อป้อนกลับ 1.4 รูปแบบต่าง ๆ ของการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม สำหรับวิชาหลักการสอน มี 3 รูปแบบคือ แบบเน้นฐานโรงเรียน แบบศูนย์การสอบ และแบบบทบาทร่วมกัน 2. ผลการทดลองจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนามกับการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติ 2.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม กับ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ 2.2 เจตคติต่อวิชาชีพครูของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบภาคสนาม กับ เจตคติต่อวิชาชีพครูของนักศึกษาที่เรียนโดยการจัดการเรียนการสอนแบบสถาบันหรือแบบปกติแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ซึ่งไม่เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้