การวิเคราะห์นโยบายการนำเข้าถั่วเหลือง

Abstract

ถั่วเหลืองเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของไทย เนื่องจากมีการใช้อย่างกว้างขวาง ทั้งในด้านการบริโภคในชีวิตประจำวัน และใช้ในอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ แต่ผลผลิตถั่วเหลืองภายในประเทศมีไม่เพียงพอกับความต้องการใช้ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ซึ่งมีการขยายตัวอย่างรวดเร็วสืบเนื่องจากนโยบายส่งเสริมการส่งออกเนื้อสัตว์ (เนื้อไก่และสุกร) ไปยังตลาดต่างประเทศด้วยเหตุดังกล่าวนี้เอง ในแต่ละปีประเทศไทยจึงจำเป็นต้องสั่งซื้อและนำเข้าถั่วเหลืองจากต่างประเทศเป็นมูลค่ามากกว่า 1,000 ล้านบาท โดยเฉพาะอย่างยิ่งกากถั่วเหลืองที่ใช้เป็นส่วนผสมอาหารสัตว์ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาให้ทราบถึงนโยบายการนำเข้าถั่วเหลืองของรัฐบาล ซึ่งส่งผลกระทบไปยังผู้เกี่ยวข้องฝ่ายต่าง ๆ ในระบบอุตสาหกรรมถั่วเหลือง ซึ่งมีสาเหตุจากการที่รัฐบาลมีวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมให้เกษตรกรขยายการผลิตถั่วเหลืองภายในประเทศให้เพียงพอกับความต้องการใช้ เพื่อลดการนำเข้า อันจะเป็นการสงวนเงินตราของประเทศได้ทางหนึ่ง การศึกษาครั้งนี้ได้ทำการวิเคราะห์ถึงการก่อตัวของนโยบายการนำเข้าถั่วเหลือง เหตุผลความเป็นมาของนโยบายดังกล่าว และการนำเอานโยบายไปปฏิบัติ โดยเฉพาะมาตรการควบคุมการนำเข้ากากถั่วเหลืองซึ่งมีการกำหนดหลักเกณฑ์ให้ผู้ประสงค์จะขอนำเข้าต้องปฏิบัติตาม ทั้งนี้ เพื่อช่วยเหลืออุตสาหกรรมน้ำมันพืชในประเทศให้สามารถขายผลผลิตของตนได้ มีผู้เกี่ยวข้องหลายกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากนโยบายการนำเข้าถั่วเหลืองของรัฐบาล ซึ่งจากการศึกษาพบว่า นโยบายที่รัฐบาลได้ใช้อยู่ในปัจจุบันได้ก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมแก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในระบบอุตสาหกรรมถั่วเหลืองบางกลุ่ม ดังนั้น จากผลการศึกษาวิเคราะห์ของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ จึงได้ให้ขอเสนอแนะเพื่อแก้ไขปรับปรุงนโยบายการนำเข้าถั่วเหลืองให้เกิดประโยชน์ต่อส่วนรวม และเกิดความเป็นธรรมแก่ผู้เกี่ยวข้องกลุ่มต่าง ๆ มากที่สุด ในขณะเดียวกันก็จะต้องเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของนโยมายการนำเข้าถั่วเหลืองที่รัฐบาลกำหนดไว้