Abstract:
พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ถือเป็นพระราชบัญญัติที่สำคัญฉบับหนึ่งที่คุ้มครองและรับรองสิทธิของประชาชนในการตรวจสอบการดำเนินกิจการของหน่วยงาน ของรัฐภายใต้การปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยกฎหมายฉบับนี้มีหลักการในการรองรับถึง “สิทธิได้รู” ของประชาชน ด้วยกฎหมายฉบับนี้จะสามารถทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสารที่อยู่ในความครอบครองหรือดูแลของหน่วยงานของรัฐ อันส่งผลให้เกิดการตรวจสอบการทำงานของหน่วยงานของรัฐในที่สุด ซึ่งหลักการดังกล่าวก็ได้สอดคล้องกับสิทธิได้รู้ถึงข้อมูลข่าว สารสาธารณะในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 58 ด้วย อย่างไรก็ดี ภายหลังเมื่อได้มีการบังคับใช้พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ไปแล้วก็ได้เกิดปัญหาในทางปฏิบัติขึ้น เนื่องจากข้อมูลข่าวสารของหน่วยงานของรัฐบาง ประเภทนั้นมีข้อมูลส่วนบุคคล หรือข้อมูลที่มีประโยชน์สาธารณะรวมอยู่ด้วย และข้อมูลข่าวสารเหล่านี้บางประเภทก็ยากที่จะกำหนดสถานะให้ชัดเจนได้ เมื่อไม่สามารถกำหนดสถานะของ เอกสารให้ชัดเจนได้การกำหนดขอบเขตในการเปิดเผยให้ชัดเจนย่อมเป็นไปไม'ได้เช่นกัน โดยมีกรณีของการขอให้เปิดเผยกระดาษคำตอบและบัญชีคะแนนสอบเกิดขึ้นเป็นกรณีศึกษาที่สำคัญ ด้วยเหตุนี้ผู้เขียนจึงได้จัดทำวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ขึ้น โดยมุ่งที่จะศึกษาสถานะของข้อมูลข่าวสารที่อยู่ในความครอบครองหรือดูแลของหน่วยงานของรัฐ เพื่อที่จะได้สามารถกำหนดขอบเขตใน การเปิดเผยข้อมูลข่าวสารให้ชัดเจน โดยใช้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับเอกสารเกี่ยวกับการสอบซึ่งมีกรณีศึกษาเกิดขึ้นแล้วในการวิเคราะห์และวิจัย และหาแนวทางแก้ไขปัญหาเพื่อให้สามารถคุ้มครองประโยชน์ของทุกฝ่ายได้ และไม่ทำให้กระทบกระเทือนต่อระบบการตรวจสอบการดำเนินงานของหน่วยงานรัฐตามระบอบประชาธิปไตย สมตามเจตนารมณ์ของกฎหมายฉบับนี้เอง
