Abstract:
เถาเอ็นอ่อน (Cryptolepis buchanani, family Apocynaceae) เป็นไม้เลื้อย มีน้ำยางสีขาวที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย ตามตำรายาไทย ลำต้นของพืชชนิดนี้มีสรรพคุณแก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อปวดข้อและบำรุงเส้นเอ็นเถาเอ็นอ่อนเป็นส่วนประกอบหนึ่งในยาผสมสมุนไพรแก้ปวดเมื่อยซึ่งอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสกัดแยกและพิสูจน์เอกลักษณ์องค์ประกอบทางเคมีที่อาจมีฤทธิ์ดังกล่าวของลำต้นเถาเอ็นอ่อน โดยใช้วิธีคอลัมน์โครมาโทกราในการแยกสารบริสุทธิ์และนิวเคลียร์แมกเนติกเรโซแนนซ์(เอ็นเอ็มอาร์)สเปกโทรสโกปีในการพิสูจน์เอกลักษณ์ของสารที่แยกได้สารชนิดหลักที่แยกได้ในงานวิจัยนี้เป็นสารกลุ่มสเตอรอลที่พบในพืช คือสาร β-sitosteroI ซึ่งเคยมีรายงานมาก่อนว่ามีฤทธิ์แก้ปวดและต้านการอักเสบในหนูทดลอง