Abstract:
แบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช (Plant Growth Promoting Bacteria : PGPB) เป็นแบคทีเรียที่อาศัยและเจริญเติบโตร่วมกับพืช โดยมีกลไกในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช เช่น การตรึงไนโตรเจน การสร้างสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช การสร้างสารที่ยับยั้งสารที่เป็นอันตรายต่อพืช เป็นต้น ในงานวิจัยนี้ ผู้วิจัยได้ศึกษาปฏิสัมพันธ์ของแบคทีเรียที่รากพืช (Rhizosphere bacteria) ในกลุ่ม PGPB ต่อการเจริญเติบโตของพืช โดยเลือกใช้แบคทีเรียที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช 3 สายพันธุ์ ได้แก่ Ochrobactrum sp. MC22, Pseudomonas fluorescens MC46 และ Pseudomonas sp. MS45 ซึ่งมีสมบัติในการย่อยสลายสารตกค้างในสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ไตรโคลคาร์บานและไตรโคลซาน การศึกษาลักษณะการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในอาหารเลี้ยงเชื้อเหลว Mineral-salt medium พบว่าเชื้อทั้ง 3 สายพันธุ์ เริ่มเข้าสู่ระยะแบ่งตัวทวีคูณที่เวลา 6 ชั่วโมง และเริ่มเข้าสู่ระยะคงจำนวนเซลล์ที่เวลา 12 ชั่วโมง จากนั้นศึกษาปริมาตรในส่วนของอาหารเหลวที่ใช้ในการเลี้ยงเชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์ MC46 ที่เหมาะสมต่อการนำมาเตรียมสารสกัดเพื่อศึกษาการเจริญเติบโตของถั่วเขียว Vigna radiata พบว่าสารสกัดจากอาหารเหลวจากการเลี้ยงเชื้อ MC46 20 mL สามารถทำให้ลำต้นพืชโตมากกว่าชุดควบคุมซึ่งไม่มีสารสกัด เป็น 1.2 เท่า แต่ไม่ส่งผลต่อรากพืชอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สุดท้ายผู้วิจัยนำแบคทีเรียทั้ง 3 สายพันธุ์ มาผสมกันในอัตราส่วนต่างๆ โดยมีปริมาตรรวมเป็น 20 mL ที่เวลา 6 ชั่วโมง และเลี้ยงร่วมกันต่อไปเป็นเวลาอีก 6 ชั่วโมง จนเริ่มเข้าสู่ระยะคงจำนวนเซลล์ และนำสารสกัดเอทิลอะซิเตตของส่วนอาหารเหลวจากปฏิสัมพันธ์ดังกล่าวมาศึกษาการเจริญเติบโตของรากและลำต้นถั่วเขียว พบว่า สารสกัดเหล่านี้ไม่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของรากและลำต้นถั่วเขียวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเทียบกับสารสกัดจากอาหารเหลวของแบคทีเรียในอัตราส่วนเดียวกันที่ไม่มีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน
