Abstract:
ราชทัณฑ์หรือการลงโทษของรัฐเป็นกลไกหนึ่งของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาและเป็นเครื่องมือในการใช้อำนาจของรัฐอย่างชัดเจนและตรงไปตรงมาผ่านการลงทัณฑ์ผู้ฝ่าฝืนกฎหมายหรือระเบียบทางศีลธรรมของผู้มีอำนาจ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษากำเนิดและการเปลี่ยนแปลงของการราชทัณฑ์ไทยสมัยใหม่ในช่วง พ.ศ. 2433-2506 โดยพิจารณาแนวคิด วิธีการ รวมถึงปฏิบัติการลงทัณฑ์สมัยใหม่ของรัฐไทย จากการศึกษาพบว่าบริบทการเมืองภายในของรัฐไทยกับแนวคิดและการปฏิสัมพันธ์กับความรู้เกี่ยวกับการลงโทษรูปแบบใหม่ ๆ จากภายนอก เป็นเงื่อนไขสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของงานราชทัณฑ์ไทยสมัยใหม่ โดยการเปลี่ยนแปลงนี้สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระลอก ได้แก่ ยุคสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ยุคสมัยคณะราษฎร และยุคสมัยเผด็จการทหาร งานราชทัณฑ์ไทยยังสามารถเผยให้เห็นกรอบแนวคิด 4 แบบเกี่ยวกับรัฐไทยสมัยใหม่ ได้แก่ (1) ทัศนคติและการควบคุมพลเมืองของรัฐไทยในแต่ละช่วงเวลา (2) การปรับใช้แนวคิดและวิธีการลงทัณฑ์สมัยใหม่ให้เข้ากับปฏิบัติการทางวัฒนธรรมในสังคมไทย (3) ความสลับซับซ้อนและความคลุมเครือของการใช้อำนาจในการลงทัณฑ์ของรัฐไทย และ (4) ข้อจำกัดและสภาวะยกเว้นในการลงทัณฑ์สมัยใหม่ของรัฐไทย
