Abstract:
การวิจัยเชิงคุณภาพตามแนวคิดปรากฏการณ์วิทยาของ Husserl เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายประสบการณ์ชีวิตของวัยรุ่นที่ไม่เสพยาบ้าซ้ำหลังสิ้นสุดกระบวนการบำบัดรักษา ผู้ให้ข้อมูล คือ วัยรุ่นทั้งเพศหญิงและชาย อายุระหว่าง 12-24 ปี ที่มีประสบการณ์เป็นผู้ไม่เสพยาบ้าซ้ำ ในระยะเวลา 3 เดือนขึ้นไปหลังการบำบัดรักษาในระบบสมัครใจ รวบรวมข้อมูลโดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกร่วมกับการบันทึกเทป จนข้อมูลอิ่มตัวจากผู้ให้ข้อมูล จำนวน 15 ราย นำข้อมูลที่ได้มาถอดความแบบคำต่อคำ และวิเคราะห์ข้อมูลตามวิธีของ Colaizzi (1978 cited in Streubert and Carpenter, 2011)
ผลการวิจัยพบว่า ประสบการณ์ชีวิตของวัยรุ่นที่ไม่เสพยาบ้าซ้ำ ประกอบด้วย 3 ประเด็น คือ
1) แรงจูงใจในการเลิกเสพยาบ้า คือ การไม่อยากกลับไปเป็นเหมือนเดิม การเลิกเพื่ออนาคตของตัวเอง และการเลิกเพื่อคนที่รัก
2) สิ่งที่ช่วยป้องกันการกลับไปเสพซ้ำ คือ มีใจที่เข้มแข็ง กำลังใจจากครอบครัว เทคนิคที่ได้จากการบำบัด และการติดตามของเจ้าหน้าที่
3) วิธีการจัดการกับอุปสรรค คือ การใช้กลยุทธ์การปฏิเสธ การจัดการสิ่งกระตุ้น การรู้ตัวและจัดการได้เมื่ออยู่ในสถานการณ์เสี่ยง
ผลการวิจัยครั้งนี้ ให้ภาพสะท้อนถึงประสบการณ์ชีวิตของวัยรุ่นที่ไม่เสพยาบ้าซ้ำ ที่สามารถก้าวข้ามอุปสรรคของการกลับเสพซ้ำมาได้หลังสิ้นสุดกระบวนการบำบัดรักษา โดยการดึงเอาศักยภาพภายในตนเองและใช้การสนับสนุนจากภายนอก ร่วมกับการมีวิธีการจัดการกับอุปสรรคต่อการไม่กลับไปเสพยาบ้าซ้ำ ทำให้วัยรุ่นคงสถานะของการเป็นผู้ไม่เสพซ้ำไว้ได้ ซึ่งพยาบาลและบุคคลากรทางสุขภาพสามารถใช้ข้อมูลนี้ในการพัฒนาระบบการบำบัดรักษา รวมทั้งวางแผนการดูแลวัยรุ่นที่เสพยาบ้า เพื่อป้องกันการกลับเสพซ้ำได้
