อาบัติลักทรัพย์ในทุติยปาราชิก : การตีความแบบหนึ่ง

Abstract

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความหมายของอาบัติทุติยปาราชิก จากเดิมตามประเพณีที่พิจารณาอาบัติจากมูลค่าของทรัพย์สินที่มากกว่า 5 มาสก เป็นการลักทรัพย์ในระดับที่มีความผิดตามกฎหมายซึ่งเจ้าหน้าที่บ้านเมืองสามารถลงโทษทางอาญาได้ เหตุผลของเรื่องนี้คือพระพุทธเจ้าทรงปรับอาบัติปาราชิกแก่ผู้ลักทรัพย์หรือทำให้ทรัพย์ของผู้อื่นเสียหายซึ่งมีมูลค่าเกินกว่า 5 มาสกอันเป็นความผิดอาญาตามกฎหมายของแคว้นมคธในสมัยพุทธกาล และต่อมานำมาใช้ในการพิจารณาปรับอาบัติลักทรัพย์ที่เกิดขึ้นในสถานที่อื่น ๆ ที่กฎหมายของแคว้นมคธเข้าไม่ถึงด้วย เจตนารมณ์ของการบัญญัติสิกขาบทนี้คือ เพื่อให้พระภิกษุผู้ลักทรัพย์ซึ่งทำผิดตามกฎหมายพ้นจากสภาพความเป็นพระภิกษุแล้วไปรับโทษตามกฎหมายบ้านเมือง ไม่ให้ความเป็นพระภิกษุคุ้มครองบุคคลผู้กระทำความผิด และใช้อัตราโทษเดียวกันนี้ในพื้นที่อื่น ๆ ด้วยเพื่อให้การปรับอาบัติลักทรัพย์ในสมัยนั้นเป็นมาตรฐานเดียวกัน ผู้เขียนเห็นว่าไม่ควรยึดมูลค่า 5 มาสกเป็นองค์ประกอบในการพิจารณาอาบัติทุติยปาราชิกเพราะค่าเงินในแต่ละสังคมและยุคสมัยไม่เท่ากัน มีผลทำให้การปรับอาบัติไม่เป็นธรรม ดังนั้น เพื่อคงเจตนารมณ์ของสิกขาบท การพิจารณาอาบัติทุติยปาราชิกจึงควรพิจารณาว่าการลักทรัพย์หรือการทำให้เสียทรัพย์นั้นอยู่ในระดับที่เป็นความผิดทางอาญาในสังคมที่พระภิกษุนั้นสังกัดหรือจำพรรษาอยู่หรือไม่ ตามประมวลกฎหมายอาญาของไทย การลักทรัพย์ของผู้อื่นไม่ว่าจะมีมูลค่ามากหรือน้อยเพียงใดย่อมเป็นความผิดอาญาแผ่นดิน ยอมความไม่ได้ หากมีการร้องทุกข์กล่าวโทษเพื่อเอาผิดตามกฎหมาย อาบัติทุติยปาราชิกในสังคมไทยจึงต้องพิจารณาที่การร้องทุกข์กล่าวโทษเป็นสำคัญ