มาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลการดำเนินกิจการ ของธนาคารพาณิชย์กับแนวคิดบรรษัทภิบาล

Abstract

ในระบบเศรษฐกิจปัจจุบันธนาคารพาณิชย์ถือเป็นสถาบันการเงิน ที่มีบทบาทสำคัญที่สุด ในฐานะตัวกลางทางการเงินธนาคารพาณิชย์ มีหน้าที่จัดสรรทรัพยากรทางการเงินผ่านทางธุรกรรมต่างๆ ของธนาคารพาณิชย์ นอกจากนั้นธนาคารพาณิชย์ยังมีบทบาทในการเป็นเครื่องมือของภาครัฐ ในการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจมหภาคด้วย บรรษัทภิบาลจึงเป็นแนวทางหนึ่งที่จะช่วยให้ธนาคารพาณิชย์ สามารถปฏิบัติหน้าที่ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตามด้วยโครงสร้างเงินทุนของธนาคารพาณิชย์ ที่ทุนในการดำเนินงานส่วนใหญ่มาจากการรับฝากเงินจากประชาชน ในขณะที่อำนาจในการบริหารเป็นของผู้ถือหุ้น จึงทำให้เกิดโครงสร้างบรรษัทภิบาล ที่มีความแตกต่างจากกิจการประเภทอื่นๆ ในระบบเศรษฐกิจ ทั้งโครงสร้างดังกล่าวยังเอื้อต่อการใช้อำนาจ ในการบริหารในทางที่จะทำให้เกิดความเสียหายแก่ผู้เกี่ยวข้องอื่นๆ วิทยานิพนธ์นี้จึงมุ่งที่จะศึกษาบทบาทของมาตรการทางกฎหมาย เกี่ยวกับการกำกับดูแลธนาคารพาณิชย์ กับการสร้างประสิทธิภาพให้กับกลไกบรรษัทภิบาล โดยศึกษาผลกระทบจากมาตรการต่างๆ ของพระราชบัญญัติการธนาคารพาณิชย์ พ.ศ. 2505 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ภายใต้กรอบความสัมพันธ์ระหว่างผู้มีส่วนเกี่ยวข้องหลัก 3 ฝ่าย คือ (1) กิจการธนาคารพาณิชย์ (2) ผู้ฝากเงินและ (3) ผู้กำกับดูแล จากการศึกษาผู้เขียนพบว่ามาตรการทางกฎหมายต่างๆ นั้น มีบทบาททั้งในการสร้างประสิทธิภาพให้กับ บรรษัทภิบาลของธนาคารพาณิชย์ และในขณะดียวกันบางมาตรการก็ได้สร้างอุปสรรค ให้กับผู้เกี่ยวข้องกับกิจการธนาคารพาณิชย์ด้วย ผู้เขียนจึงได้ศึกษาถึง แนวทางในการพัฒนามาตรการทางกฎหมายดังกล่าว โดยศึกษาการเปลี่ยนทั้งจากปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอกประเทศ จากการศึกษาปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการพัฒนามาตรการทางกฎหมาย ผู้เขียนได้นำเสนอแนวคิดที่จะกระตุ้นให้ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับธนาคารพาณิชย์ทั้งหลาย เข้ามามีส่วนร่วมในการกำกับดูแลกิจการ รวมทั้งต้องมีการพัฒนากระบวนการเปิดเผยข้อมูล ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน และได้นำเสนอแนวคิดการสร้างความชัดเจน ในการใช้อำนาจแทรกแซงกิจการธนาคารพาณิชย์ เพื่อขจัดปัญหาที่จะนำไปสู่วิกฤตทางเศรษฐกิจในอนาคต