Abstract:
การนำหลักสัญชาติมาใช้กับอากาศยานนั้นก็เพื่อเป็นการสร้างความสัมพันธ์และสถานะทางกฎหมายให้กับอากาศยาน ซึ่งก่อให้เกิดผลทางกฎหมายที่สำคัญ คือ เป็นการกำหนดให้รัฐผู้ให้สัญชาติอากาศยานมีอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบเหนืออากาศยานและเป็นการกำหนดการใช้เขตอำนาจรัฐทางอาญาเหนืออากาศยาน แต่ในกรณีของอากาศยานพลเรือนนั้น รัฐผู้ให้สัญชาติอากาศยานไม่ใช่ผู้เดียวที่จะมีสิทธิใช้เขตอำนาจรัฐทางอาญาเหนืออากาศยานได้ ดังนั้น งานวิจัยฉบับนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาถึงสภาพปัญหาบางประการเกี่ยวกับเขตอำนาจรัฐทางอาญาเหนืออากาศยานเฉพาะกรณีอากาศยานพลเรือนเท่านั้น และแม้ว่าจะมีหลักสัญชาติอากาศยานกำกับเรื่องเขตอำนาจรัฐทางอาญาหรืออากาศยานแล้วก็ตาม แต่ก็ยังมีปัญหาบางประการในเรื่องเขตอำนาจรัฐทางอาญาเหนืออากาศยานบางประเภท ได้แก่ อากาศยานที่ชักธงสะดวก, อากาศยานที่เช่าระหว่างประเทศ, อากาศยานขององค์การระหว่างประเทศ, อากาศยานขององค์การดำเนินการขนส่งทางอากาศร่วมและอากาศยานของตัวแทนดำเนินการบินระหว่างประเทศ จากการศึกษาพบว่า สภาพปัญหาดังกล่าวเกิดจากความบกพร่องแห่งข้อบทของกฎหมายระหว่างประเทศเกี่ยวกับหลักสัญชาติอากาศยาน คือ อนุสัญญาชิคาโก ค.ศ. 1944 ที่ให้อำนาจรัฐในการพิจารณาให้สัญชาติแก่อากาศยานโดยไม่จำเป็นต้องปรับใช้หลักความเกี่ยวโยงอันแท้จริง และกำหนดให้เพียงรัฐเท่านั้นที่จะเป็นผู้มอบสัญชาติให้แก่อากาศยานได้ นอกจากนี้ยังเกิดจากการขาดหลักเกณฑ์และสภาพบังคับทางกฎหมายที่ชัดเจนแห่งข้อบทของกฎหมายระหว่างประเทศเกี่ยวกับการใช้เขตอำนาจรัฐทางอาญาเหนืออากาศยาน ได้แก่ อนุสัญญากรุงโตเกียว ค.ศ. 1963, อนุสัญญากรุงเฮก ค.ศ. 1970 และอนุสัญญากรุงมอนตริออล ค.ศ. 1971 ซึ่งผู้จัดทำวิทยานิพนธ์ได้สรุปผลการวิจัยและเสนอแนะแนวทางที่ควรจะเป็นในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวข้างต้น พร้อมทั้งเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายในส่วนของประเทศไทยที่เกี่ยวข้องไว้แล้ว
