Abstract:
วิทยานิพนธ์เรื่อง พิธีกรรมและความเชื่อในการแสดงรำสวดของคณะอรชุน ลูกสุนทรภู่ จังหวัดระยอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามูลบทที่เกี่ยวข้องกับการแสดงรำสวดและศึกษาพิธีกรรมและความเชื่อในการแสดงรำสวดคณะอรชุน ลูกสุนทรภู่ ผลการศึกษาพบว่า หัวหน้าคณะอรชุน ลูกสุนทรภู่ คือ ครูทรงศักดิ์ บรรจงกิจ คณะรําสวดนี้ได้รับว่าจ้างไปแสดงในงานสวดหน้าศพและงานแสดงโอกาสอื่น ๆ บทสวดเป็นเรื่องราวในวรรณคดีเป็นส่วนใหญ่ ในด้านดนตรีพบว่าเพลงที่นำมาใช้มีความคล้ายคลึงกับทำนองเพลงไทยและเพลงลูกทุ่งในปัจจุบัน เพลงในพิธีกรรมบทร้องมีเนื้อหาสาระสะท้อนความเชื่อทางพุทธศาสนาและสิ่งเหนือธรรมชาติ มีเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ 4 อย่าง คือ ตะโพน กลองบองโก้ ฉิ่งและกรับ การสวดสั่งเปรตเป็นพิธีที่สำคัญของคณะ โดยเชื่อว่าเป็นการชี้นำให้ผู้ตายได้ไปสู่ภพภูมิที่ดี เพื่อเป็นกุศโลบายให้กับคนที่มีชีวิตอยู่ได้รู้จักบาปบุญคุณโทษ อีกทั้งทางคณะยังมีการไหว้ครูประจำปี เชื่อว่าเมื่อได้มาเข้าพิธีไหว้ครูครอบครูแล้วจะทำให้เกิดสิริมงคลกับตนเอง และยังเป็นการพบปะสังสรรค์กับนักแสดงรำสวดรุ่นอื่น ๆ มีการใช้เครื่องบูชาครูประกอบพิธี โดยเชื่อว่าจะปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกจากร่างกายและช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น พิธีกรรมและความเชื่อของคณะนี้จึงได้รับการสืบทอดมาและยังปฏิบัติสืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน