การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี : รายงานการวิจัย

Abstract

การศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ศึกษา รวมทั้งศึกษาแนวโน้มและลักษณะการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในพื้นที่ศึกษา เพื่อวิเคราะห์ถึงการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของพื้นที่ศึกษา ซึ่งผลการศึกษาจะเป็นฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการวางแผนพัฒนาพื้นที่ศูนย์การศึกษาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริเพื่อการปรับปรุงสภาพทรัพยากรธรรมชาติและช่วยแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อไป การศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินทำการศึกษาโดยการแปรภาพถ่ายดาวเทียม Lansat-5 TM ในปี พ.ศ. 2533 ปี พ.ศ. 2543 และปี พ.ศ. 2553 ผลการศึกษา พบว่า การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทป่าไม้มีการเปลี่ยนแปลงของขนาดพื้นที่เพิ่มขึ้นจาก 4,276.02 ไร่ ในปี พ.ศ. 2533 เป็น 7,799.83 ไร่ ในปี พ.ศ. 2553 (เพิ่มขึ้นเฉลี่ยนร้อยละ 2.75 ต่อปี) จากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทพื้นที่ป่ากับปัจจัยทางด้านสภาพภูมิอากาศประกอบด้วยอุณหภูมิปริมาณฝน ความชื้นสัมพัทธ์ และการระเหยของน้ำ โดยการวิเคราะห์หาค่าสหสัมพันธ์ (Correlation) พบว่า พื้นที่ป่าไม้มีความสัมพันธ์กับอุณหภูมิ รวมทั้งปัจจัยทางสภาพภูมิอากาศอื่น ผลการศึกษาทางสถิติสามารถระบุได้เพียงทิศทางความสัมพันธ์ของปัจจัยพื้นที่ป่าไม้และปัจจัยอุณหภูมิ รวมทั้งปัจจัยทางสภาพภูมิอากาศที่ได้ทำการศึกษาเพิ่มเติม กล่าวคือ พื้นที่ป่าไม้มีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกันกับปริมาณน้ำฝน และมีความสัมพันธ์ในทิศทางตรงกันข้ามกับอุณหภูมิ ความชื้นสัมพัทธ์ และการระเหยของน้ำ ถึงแม้ว่า ผลของการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าไม้กับปัจจัยสภาพภูมิอากาศไม่มีนัยสำคัญทางสถิติแต่จากการศึกษาความแตกต่างของอุณหภูมิช่วงกลางวันและอุณหภูมิช่วงกลางคืนของพื้นที่ศึกษา โดยค่าพิสัยมีแนวโน้มลพลงจากปี พ.ศ. 2524 ถึงปี พ.ศ. 2553 อย่างเห็นได้ชัดเจน ซึ่งสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในปี พ.ศ. 2533 ถึงปี พ.ศ. 2553 ที่พื้นที่ศึกษามีการเพิ่มขึ้นของพื้นที่ป่าไม้ ซึ่งช่วงของพิสัยที่แคบลงนี้อาจเป็นผลมาจากกลไกกระบวนการสังเคราะห์แสงและการการหายใจของพืชซึ่งสอดคล้องกับผลงานวิจัยหลายชิ้นที่ระบุว่า ป่าไม้เป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยลดอุณหภูมิของพื้นที่ได้