โครงการจัดตั้งศูนย์ติดตามวิวัฒนาการและการจัดทำฐานข้อมูลทางพันธุกรรมของเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสในฝูงสุกรของประเทศไทย : รายงานการวิจัย

Abstract

เชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอส เป็นเชื้อที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่อุตสาหกรรมการเลี้ยงสุกรทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย เชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสแบ่งออกเป็น 2 สายพันธุ์หลัก ได้แก่ สายพันธุ์ยุโรปและสายพันธุ์อเมริกาเหนือ สำหรับประเทศไทยสามารถพบเชื้อไวรัสได้ทั้งสองสายพันธุ์ และยังสามารถแบ่งออกเป็นกลุ่มของเชื้อไวรัสออกเป็นกลุ่มย่อย (คลัสเตอร์) ได้หลายกลุ่มในแต่ละสายพันธุ์อีกด้วย ในการศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสในฝูงสุกรของประเทศไทย โดยมุ่งเน้นไปที่สายพันธุกรรมส่วนยีนโออาร์เอฟ 5 (ORF5) ซึ่งเป็นส่วนที่มีความหลากหลายและมีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมมากที่สุด และยังเป็นส่วนที่มีตำแหน่งของนิวทรัลไลซิ่งอิพิโทปซึ่งสำคัญต่อการกระตุ้นภูมิคุ้มกันแบบนิวทรัลไลซิ่งแอนติบอดีอีกด้วย จากการศึกษาพบว่าเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสทั้งสองสายพันธุ์ของประเทศไทยมีการวิวัฒนาการจนกลายเป็นเชื้อไวรัสที่มีลักษณะทางพันธุกรรมที่จำเพาะและแตกต่างไปจากเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสประเทศอื่น เชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสทั้งสองสายพันธุ์สามารถอยู่ร่วมกันได้โดยไม่ส่งผลกระทบในด้านการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมซึ่งกันและกัน โดยในแต่ละสายพันธุ์จะมีเชื้อไวรัสที่พัฒนาจนกลายเป็นเชื้อไวรัสที่มีลักษณะทางพันธุกรรมที่เด่น อีกทั้งยังพบว่าสายพันธุกรรมส่วนยีน ORF5 จะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอจากกระบวนการ N-linked glycosylation ของกรดอะมิโนที่อยู่บนนิวทรัลไลซิ่งอิพิโทป ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับการกระตุ้นภูมิคุ้มกันแบบการสร้างนิวทรัลไลซิ่งแอนติบอดี ความรู้จากการศึกษานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานเพื่อใช้ในการวางแผนการควบคุมโรคและใช้ในการพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคพีอาร์อาร์เอสรูปแบบใหม่ที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น