Abstract:
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาผลกระทบโรคระบาดโควิด-19 ต่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนา : กรณีศึกษา วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก และ 2) จัดทำข้อเสนอแนะต่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนา: กรณีศึกษา วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก ภายใต้วิถีปกติใหม่ โดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ พระภิกษุ ผู้ประกอบการร้านค้าภายในวัด นักท่องเที่ยวชาวไทย และเจ้าหน้าที่ภาครัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 15 คน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาใช้วิธีการแบบสามเส้า
ผลการวิจัยพบว่า ผลกระทบโรคระบาดโควิด-19 ต่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนา พบว่า 1) ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ วัดมีรายได้ลดลง 2) ผลกระทบด้านสังคม นักท่องเที่ยวมีความวิตกกังวลและเครียดสะสมกลายเป็นปัญหาทางสุขภาพจิต และ 3) ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม หน้าวิหารมีควันธูปลดลง และบริเวณโดยรอบมีความสะอาดมากขึ้น ดังนั้น จึงนำสู่การจัดทำข้อเสนอแนะต่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนาภายใต้วิถีปกติใหม่ ดังนี้ 1) ด้านเศรษฐกิจ ควรนำแอพพลิเคชั่นผ่านระบบการทำบุญแบบออนไลน์มาช่วยอำนวยความสะดวก และประหยัดเวลาในการร่วมบริจาคเงินแก่นักท่องเที่ยว เพื่อลดการแพร่เชื้อโรคโควิด-19 2) ด้านสังคม ควรมีการเผยแพร่กิจกรรมทางศาสนาผ่านทางเว็บไซต์และสื่อออนไลน์ เพื่อนำหลักธรรมไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และ 3) ด้านสิ่งแวดล้อม ควรจัดที่นั่งโดยเว้นระยะห่าง กำหนดจำนวนคนและเวลาเข้าร่วมกิจกรรม เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและสร้างความมั่นใจให้กับนักท่องเที่ยว
