Abstract:
จากการที่ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 16/2545 ว่า "มาตรา 26(10) ของพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม พ.ศ. 2543 ไม่ขัดหรือแย้งต่อมาตรา 30 แห่งรัฐธรรมนูญ" และจากการที่ศาลปกครองชั้นต้น (ศาลปกครองกลาง) ได้มีคำพิพากษาที่ 816/2546 ว่า "การที่เจ้าหน้าที่ของรัฐตัดสิทธิผู้ฟ้องคดีในการสอบคัดเลือกเพื่อบรรจุเป็นข้าราชการอัยการ เพราะมีกายไม่เหมาะสมที่จะเป็นข้าราชการอัยการตามมาตรา 33(11) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายอัยการ พ.ศ. 2521 เป็นการกระทำที่ชอบด้วยกฎหมาย" คำวินิจฉัยและคำพิพากษาดังกล่าวย่อมส่งผลต่อความเสมอภาคของผู้ที่ไม่ได้รับโอกาสในการเข้ารับราชการซึ่งในที่นี้ก็คือ คนพิการ วิทยานิพนธ์นี้จึงมุ่งศึกษาถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญและคำพิพากษาศาลปกครอง ผลการศึกษาพบว่า คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 16/2545 และคำพิพากษาศาลปกครองชั้นต้น (ศาลปกครองกลาง) ที่ 816/2546 ดังกล่าว ไม่สอดคล้องกับหลักความเสมอภาคและการห้ามเลือกปฏิบัติตามมาตรา 30 แห่งรัฐธรรมนูญ และยังไม่สอดคล้องกับหลักการจำกัดสิทธิและเสรีภาพตามมาตรา 29 แห่งรัฐธรรมนูญอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ต่อมาได้มีคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ. 142/2547 กลับคำพิพากษาศาลปกครองชั้นต้น ด้วยเห็นว่า มติของ ก.อ. ที่ไม่รับสมัครสอบผู้สมัครสอบเป็นการใช้ดุลพินิจวินิจฉัยโดยไม่ชอบด้วยมาตรา 33(11) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายอัยการ พ.ศ. 2521 และเป็นการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมตามมาตรา 30 แห่งรัฐธรรมนูญ โดยผู้เขียนได้เสนอแนวทางแก้ไขไว้หลายกรณี กล่าวคือ ในการที่จะพิจารณาว่าคนพิการสามารถที่จะทำงานในตำแหน่งหน้าที่นั้นได้หรือไม่ สมควรพิจารณาจากความสามารถ ความพร้อมในการปฏิบัติหน้าที่ และนำข้อเท็จจริงของผู้พิการมาประกอบการพิจารณา เพื่อป้องกันมิให้เกิดปัญหาในกรณีดังกล่าวนี้ขึ้นอีก
