การประเมินผลการบำบัดรักษาผู้ติดยาและสารเสพติด

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษากิจกรรมที่สถานพยาบาล จัดบริการให้แก่ผู้เข้ารับการบัดรักษา และประเมินพฤติกรรมตลอดจนผลที่เกิดขึ้นกับผู้ติดยาเสพติด โดยติดตามภายหลังการบำบัดรักษา ในระยะ 1 เดือน 3 เดือน และ 6 เดือน ตามลำดับ วิธีการศึกษา รวบรวมข้อมูลจากผู้ให้บริการและผู้รับบริการบำบัดรักษายาเสพติด ในศูนย์บำบัดรักษายาเสพติด 6 แห่ง และโรงพยาบาล 5 แห่ง เก็บข้อมูลระหว่างเดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม 2545 จำนวนที่ศึกษา ผู้ให้บริการ 188 คน และผู้เข้ารับการรักษา 983 คน ผลการศึกษา การจัดบริการในศูนย์บำบัดรักษายาเสพติด 6 แห่ง และ โรงพยาบาล 5 แห่งขึ้นกับความจำกัดของทรัพยากรทุกด้านของแต่ละสถานพยาบาล รวมถึงนโยบายเร่งรัดการบำบัดรักษาให้ได้ผลในระยะสั้น ดังนั้นจึงพบว่าสถานพยาบาลจัดบริการบำบัดรักษา 3 รูปแบบ คือ รูปแบบเดิมเป็นการถอนพิษยาตามปกติ กาย-จิตสังคมบำบัด (Matrix Program) และการบำบัดฟื้นฟู แบบเข้มข้นทางสายใหม่ (ฟื้นฟูใหม่) เมื่อติดตามหลังการรักษาตามกำหนด พบว่า ในศูนย์บำบัดรักษายาเสพติด ผู้เข้ารับการรักษาแบบจิตสังคมบำบัดและ ฟื้นฟูใหม่ มีอัตราการคงอยู่สูงกว่าการเข้ารับการรักษาแบบถอนพิษยาอย่างชัดเจน ส่วนในโรงพยาบาล พบว่าอัตราการคงอยู่ระหว่างการถอนพิษยาและ จิตสังคมบำบัด แตกต่างกันเพียงเล็กน้อย อัตราการอดยาเสพติดได้ของผู้ติดยาเสพติดในรูปแบบกาย-จิตสังคมบำบัด และฟื้นฟูใหม่ สูงกว่าผู้เข้ารับการรักษาแบบ ถอนพิษยา การประเมินสภาพร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมของผู้เข้ารับการรักษายาเสพติดเปรียบเทียบก่อนและหลังการรักษาพบว่ามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นทุกด้าน อภิปรายและข้อเสนอแนะ ปัจจัยความสำเร็จของการบำบัดรักษาขึ้นกับทักษะ และองค์ความรู้ของผู้ให้บริการที่สามารถจัดรูปแบบการรักษาที่เหมาะสมกับสภาพปัญหาของผู้ติดยา รวมถึงระบบการให้บริการที่จำเป็นอื่นๆ เพื่ออำนวยความสะดวกให้การบำบัดรักษาบรรลุวัตถุประสงค์ และเกิดประสิทธิภาพ ประสิทธิผลสูงสุด