Abstract:
ในสังคมอยุธยาพราหมณ์เป็นกลุ่มคนที่ได้รับการศึกษาในแง่มุมทางศาสนาเป็นส่วนใหญ่จนทำให้หลงลืมว่าพราหมณ์มีแง่มุมทางสังคมด้านอื่นที่สัมพันธ์กับกลุ่มคนหลากหลายเชื้อชาติศาสนาในสังคมอยุธยา บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของพราหมณ์ในแง่มุมของสังคม วิถีชีวิต และเศรษฐกิจในเมืองนครศรีธรรมราชจากตำนานพราหมณ์เมืองนครศรีธรรมราช และบริบททางประวัติศาสตร์ที่แวดล้อมในสมัยอยุธยา ผลการศึกษาพบว่าในสังคมอยุธยาพราหมณ์ในเมืองนครศรีธรรมราชไม่ได้มีบทบาททางศาสนาเท่านั้น พราหมณ์ในเมืองนครศรีธรรมราชยังรวมกลุ่มกันเป็นชุมนุมหลายกลุ่มทั้งพราหมณ์พิธี และกลุ่มของพราหมณ์ที่ข้องเกี่ยวกับการค้า โดยมีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และการเมืองของกรุงศรีอยุธยา กล่าวคือ ในสมัยอยุธยาตอนต้นถือเป็นระยะแรกของการประดิษฐานศาสนาพราหมณ์รอบใหม่ในเมืองนครศรีธรรมราช พราหมณ์ที่อาศัยอยู่ในเมืองนครได้รับการคุ้มครองจากกรุงศรีอยุธยาด้วยกฎหมายที่ปรากฏอยู่ในตำนานพราหมณ์เมืองนครศรีธรรมราชเพื่อป้องกันและแก้ไขความขัดแย้งของกลุ่มพราหมณ์กับกลุ่มคนอื่นๆในสังคม ภายหลังจากนี้พราหมณ์ในเมืองนครได้ขยายตัวมากขึ้น และเมื่อถึงในสมัยอยุธยาตอนปลายตรงกับรัชสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐ์ศาสนาพราหมณ์ในเมืองนครได้เสื่อมลงอันเป็นเหตุผลที่กลุ่มคนเหล่านี้ได้เข้าไปเกี่ยวข้องกับการค้าที่ขยายตัวขึ้นอย่างมากในช่วงเวลาดังกล่าว
