สิทธิเรียกร้องที่ขาดอายุความ

Abstract

หนี้หรือสิทธิเรียกร้องที่ขาดอายุความนั้น มูลแห่งหนี้ยังไม่ระงับสิ้นไป กฎหมายจึงให้มีการรับสภาพความรับผิดและสละประโยชน์แห่งอายุความได้ โดยมีผลให้ลูกหนี้คงต้องรับผิดในมูลหนี้ที่ขาดอายุความต่อไป ซึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 1 ก่อนมีการประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้บทบัญญัติบรรพ 1 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่ได้ตรวจชำระใหม่ พ.ศ. 2535 ไม่ได้กำหนดวิธีการของการรับสภาพความรับผิดและการสละประโยชน์แห่งอายุความไว้อย่างชัดเจน ก่อให้เกิดปัญหาการตีความอย่างมาก และก่อให้เกิดความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องในหลักกฎหมายของการรับสภาพความรับผิดและการสละประโยชน์แห่งอายุความ โดยมีความเข้าใจกันว่า การกระทำทั้งสองกรณีดังกล่าวนั้นมีลักษณะและผลของกฎหมายที่เหมือนกัน รวมทั้งไม่ได้กำหนดอายุความของการบังคับชำระหนี้ภายหลังการกระทำทั้งสองดังกล่าวเอาไว้จากการศึกษาพบว่า เมื่อได้มีการประกาศพระราชบัญญัติให้ได้บทบัญญัติบรรพ 1 แห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่ได้ตรวจชำระใหม่ พ.ศ. 2535 บทบัญญัติแห่งกฎหมายว่าด้วยเรื่องการรับสภาพความรับผิดและการสละประโยชน์แห่งอายุความมีลักษณะของการกระทำที่ต่างกันด้วย กล่าวคือ การรับสภาพความรับผิด เป็นกรณีที่ลูกหนี้ยอมรับว่าเป็นหนี้และยอมรับความสมบูรณ์ของหนี้นั้น ซึ่งถ้าลูกหนี้ไม่ได้โต้แย้งในเรื่องความสมบูรณ์ของหนี้เอาไว้ ถือว่าลูกหนี้สละข้อต่อสู้ในเรื่องความสมบูรณ์ของหนี้แล้ว ต่างจากการสละประโยชน์แห่งอายุความ เป็นกรณีที่ลูกหนี้ไม่ติดใจเอาประโยชน์จากอายุความที่ขาดแล้วเป็นการสละข้อต่อสู้ในเรื่องอายุความเท่านั้นแต่ไม่ได้สละข้อต่อสู้เรื่องความสมบูรณ์ของหนี้ ด้วยเหตุนี้กฎหมายจึงกำหนดวิธีการและอายุความการบังคับชำระหนี้ของการกระทำทั้งสองเอาไว้ต่างกัน ดังนั้น ตามกฎหมายในปัจจุบันจึงทำให้กรณีการรับสภาพความรับผิดมีความชัดเจนขึ้นและสามารถแก้ปัญหาที่เคยเกิดขึ้นในอดีตได้ ส่วนกรณีการสละประโยชน์แห่งอายุความ แม้ว่ากฎหมายจะไม่ได้กำหนดวิธีการและอายุความของการบังคับชำระหนี้เอาไว้ก็ตาม แต่ก็ถือว่ามีหลักการที่สอดคล้องกับเจตนารมย์ตามหลักกฎหมายในเรื่องหนี้และความเป็นธรรม เนื่องจากมูลแห่งหนี้นั้นยังไม่ระงับสิ้นไปเจ้าหนี้จึงมีความชอบธรรมที่จะรับชำระหนี้ไว้ได้ไม่ว่าลูกหนี้จะมาชำระหนี้คืนเมื่อใดและโดยวิธีการใดก็ตาม ฉะนั้นเมื่อกฎหมายมีความชัดเจน สอดคล้องกับความถูกต้องและความเป็นธรรมดีแล้ว ผู้ใช้กฎหมายจะต้องมีความเข้าใจกฎหมายอย่างถูกต้อง และนำไปบังคับใช้ให้ตรงตามเจตนารมย์ของกฏหมาย โดยต้องถือปฏิบัติให้เป็นแนวทางเดียวกัน