การเปลี่ยนแปลงชุมชนหลังการรื้อย้าย : ชุมชนหมู่บ้านพัฒนา 70 ไร่ คลองเตย

Abstract

การศึกษาและวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์การศึกษาเพื่อศึกษาสภาพชุมชนหลังการรื้อย้าย โดยการโยกย้ายชุมชน (slum relocation) ไปอยู่ที่ใหม่ในลักษณะพิเศษ โดยพื้นที่ชุมชนใหม่ยังคงติดกับชุมชนเดิม ที่มุ่งเน้นจะศึกษาด้านกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม ความมั่นคงในการอยู่อาศัยศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบสภาพชุมชนหลังการรื้อย้ายกับวัตถุประสงค์ของโครงการที่ตั้งไว้เฉพาะในส่วนของผู้อยู่อาศัยและชุมชน เพื่อเสนอแนะแนวทางบางประการในการแก้ไขปัญหาชุมชนแออัด โดยการย้ายชุมชนไปอยู่ในที่ใหม่ จากการศึกษาสภาพชุมชนหลังการรื้อย้าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ การใช้แบบสัมภาษณ์ การสำรวจภาคสนาม และการสังเกต รวบรวมข้อมูลจากผู้อยู่อาศัยในชุมชน จำนวน 293 ตัวอย่าง กลุ่มตัวอย่างแบบผสม (multistage sample) โดยขั้นแรกทำการกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบสัดส่วน (quota sample) แล้วทำการสุ่มตัวอย่างแบบสะดวก (convenient sample) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าสถิติ ค่าความถี่ ค่าสัดส่วน ร้อยละ จากการวิจัยพบว่า สภาพด้านกายภาพ เศรษฐกิจ ของผู้อยู่อาศัยในชุมชนดีขึ้นหลังการรื้อย้ายชุมชน ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการที่ตั้งไว้ แต่ยังมีปัญหายาเสพติดซึ่งผู้อยู่อาศัยคิดว่าเป็นปัญหาสังคมที่สำคัญของชุมชน ด้านสาธารณูปโภค สาธารณูปการของชุมชนเป็นไปตามมาตรฐานการอยู่อาศัยของการเคหะแห่งชาติ ยังขาดแต่การดูแลสาธารณูปการที่ดี ทำให้สภาพชุมชนยังไม่เป็นระเบียบ ผู้อยู่อาศัยส่วนใหญ่พอใจกับสาธารณูปโภคที่ดีขึ้น แต่ยังขาดความรู้สึกมั่นคงในที่อยู่อาศัยบ้าง เนื่องจากพื้นที่โครงการเป็นพื้นที่เช่า พร้อมทั้งมีทัศนคติว่าชุมชนนของตนเองมีสภาพโดยรวมค่อนข้างดี ไปไหนมาไหนสะดวก และไม่คิดจะย้ายออกจากชุมชนนี้ ดังนั้น การปรับปรุงชุมชนแออัด โดยการย้ายชุมชนไปอยู่ในที่ใหม่ควรให้ความสภคัญต่อการดูแลชุมชนหลังการรื้อย้าย และปัญหาด้านสังคมที่จะเกิดขึ้นในชุมชนด้วย พร้อมทั้งความจริงจังในการทำงานของเจ้าหน้าที่ทุกๆ ฝ่าย เพื่อให้การปรับปรุงชุมชนแออัดประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ในทุกประการ