การใช้หลักสูตรวิชาอาชีพเพิ่มเติมในโรงเรียนมัธยมศึกษา ในพื้นที่เป้าหมายเพื่อการพัฒนาชนบทภาคเหนือ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาสภาพการใช้หลักสูตรวิชาอาชีพเพิ่มเติมในโรงเรียนมัธยมศึกษา ในพื้นที่เป้าหมายเพื่อการพัฒนาชนบทภาคเหนือ 2. เพื่อศึกษาปัญหาการใช้หลักสูตรวิชาอาชีพเพิ่มเติมในโรงเรียนมัธยมศึกษา ในพื้นที่เป้าหมายเพื่อการพัฒนาชนบทภาคเหนือ วิธีดำเนินการวิจัย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบสำรวจ ประชากรที่ใช้ในการวิจัยคือ โรงเรียนมัธยมศึกษา ในพื้นที่เป้าหมายเพื่อการพัฒนาชนบทภาคเหนือ ที่เปิดสอนวิชาอาชีพเพิ่มเติม ในปีการศึกษา 2528 กลุ่มตัวอย่างที่ให้ข้อมูลในครั้งนี้คือ ผู้บริหาร ครู และครูแนะแนว โดยแบ่งเป็น ผู้บริหาร 80 คน ครู 111 คน และครูแนะแนว 40 คน รวมทั้งสิ้น 231 คน ซึ่งได้มาจากประชากรและการสุ่มแบบง่าย (Simple random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย แบบสอบถาม ซึ่งมีลักษณะเป็นแบบเลือกตอบ (Check-list) และแบบปลายเปิด (Open-Ended) และแบบสำรวจ ซึ่งมีลักษณะเป็นแบบปลายเปิด (Open-Ended) สรุปผลการวิจัย สภาพการปฏิบัติในการใช้หลักสูตรวิชาอาชีพเพิ่มเติมในด้านต่าง ๆ นั้น สรุปได้ว่าโรงเรียนส่วนใหญ่ต่างได้มีการปฏิบัติในด้านต่าง ๆ 6 ด้านคือ 1. การจัดแผนการเรียน โรงเรียนจัดแผนการเรียนโดยพิจารณาตามทรัพยากรที่โรงเรียนมีอยู่ วิชาอาชีพเพิ่มเติมที่เปิดสอนสอดคล้องกับสภาพความเป็นอยู่และเศรษฐกิจของท้องถิ่น 2. เอกสารประกอบหลักสูตร แผนการสอนเป็นเอกสารที่ครูใช้ประกอบการสอนมากที่สุด มีการจัดทำแผนการสอนโดยอาจารย์แต่ละคนจัดทำของตัวเอง และกลุ่มโรงเรียนเป็นผู้จัดทำ 3. สื่อการเรียนการสอน ครูใช้ของจริงเป็นวัสดุอุปกรณ์การสอนมากที่สุด 4. กิจกรรมการเรียนการสอน โรงเรียนส่วนใหญ่ไม่ใช้สถานฝึกงานอาชีพ ครูจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยคำนึงถึงการนำไปใช้ในชีวิตประจำวันของนักเรียน โดยใช้วิธีการสอนแบบสาธิต และส่วนใหญ่ไม่ได้นำนักเรียนไปดูงานเกี่ยวกับวิชาชีพท้องถิ่น 5. การวัดผลและประเมินผลการเรียนการสอน มีการประเมินผลงานเมื่อนักเรียนฝึกปฏิบัติในแต่ละครั้ง และครูให้ความสำคัญในด้านเจตคติและนิสัยในการทำงานมากที่สุด 6. การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร มีโรงเรียนผู้นำหลักสูตรจำนวนน้อยที่ช่วยเหลือโรงเรียนใกล้เคียง โรงเรียนมีการวางแผนการสอนให้เหมาะกับสภาพและความต้องการของท้องถิ่นภายในหมวดวิชา ที่มีการปฏิบัติน้อยคือ กลุ่มโรงเรียนออกนิเทศติดตามผลงานภายในกลุ่ม และภายในหมวดวิชาการงานและอาชีพในโรงเรียน ปัญหาที่พบ ครูผู้สอนวิชาชีพท้องถิ่นมีไม่เพียงพอ ต้องรับผิดชอบงานอื่น ครูสอนหลายวิชาครูแนะแนวมีไม่เพียงพอ ชาวบ้านยังต้องการให้นักเรียนเพื่อเข้ารับราชการและเป็นลูกจ้างมากกว่าเป็นเกษตรกรหรือประกอบอาชีพอิสระ ขาดข้อทดสอบมาตรฐานที่จะนำมาใช้บริการทดสอบมาตรฐานเพื่อวัดความถนัดและความสนใจของนักเรียน โรงเรียนไม่มีงบประมาณในการเดินทางไปนิเทศนักเรียนเพื่อฝึกงานอาชีพเพิ่มเติมนอกสถานศึกษา สถานฝึกงานอาชีพที่มีอยู่นั้นยังไม่เหมาะที่จะใช้ฝึกงานอาชีพ เจ้าของสถานประกอบอาชีพอิสระไม่เต็มใจที่จะให้นักเรียนมาฝึกงานอาชีพ วัสดุอุปกรณ์ในการฝึกงานมีไม่เพียงพอ นักเรียนมีงานมากไม่มีเงิน หรือไม่สามารถจัดหาวัสดุฝึกงานมาเรียนภาคปฏิบัติ ข้อเสนอแนะที่ได้จากกรม/เขตในการปฏิบัติ ไม่สามารถนำมาปฏิบัติได้ ขาดบุลากรที่มีความสามารถในการนิเทศภายในหมวดวิชาอาชีพท้องถิ่น