จุลพยาธิวิทยาในเนื้อเยื่อตับของปลานิล Oreochromis niloticus ที่ได้รับสารสกัดจากเมล็ดสะเดา Azadirachta indica เป็นระยะเวลานาน

Abstract

ศึกษาการเปลี่ยนแปลงเนื้อเยื่อตับของปลานิล Oreochromis niloticus ที่ได้รับสารสกัดเมล็ดสะเดาอินเดีย ชื่อทางการค้า นีมิกซ์ การทดลองหาค่า LC[subscript 50] ที่ 96 ชั่วโมง ของสารสกัดนีมิกซ์ในปลานิล โดยวิธีการทดสอบความเป็นพิษแบบเฉียบพลัน ได้ค่าเท่ากับ 34.62 มิลลิกรัมต่อลิตร แล้วดำเนินการทดสอบความเป็นพิษต่อตับในระยะเวลา 5 เดือน ที่ความเข้มข้น 10.41 มิลลิกรัมต่อลิตร ใช้ลูกปลานิล อายุ 1 เดือน เก็บตัวอย่างตับปลาของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมทุกหนึ่งเดือนจนถึงเดือนที่ห้า ผลการศึกษาภายใต้กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง พบการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อที่มีความรุนแรงน้อยไปจนถึงรุนแรงมาก ได้แก่ การบวมน้ำของเซลล์ตับ การลดลงของแวคคิวโอลไขมันและการสะสมไฮยาลินแกรนูลในเซลล์ตับ การตายของเซลล์ตับในลักษณะที่เป็นหย่อมและแพร่กระจายรอบหลอดเลือด การขยายตัวของไซนูซอยด์ การเกิดเลือดคั่งในหลอดเลือด การหลุดของเซลล์เยื่อบุชั้นในหลอดเลือด และการอักเสบของเยื่อหุ้มตับ และจากการศึกษาโครงสร้างละเอียดของเซลล์ พบว่ามีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในระยะเวลาก่อนหน้าเมื่อเปรียบเทียบกับการศึกษาภายใต้กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวประกอบด้วย การเพิ่มจำนวน การขยายตัว การแตกหัก การเรียงตัวล้อมรอบไมโตคอนเดรีย และการเรียงตัวเป็นวงของเอนโดพลาสมิคเรติคิวลัมชนิดขรุขระ พบไมโตคอนเดรียในลักษณะที่มีการหดตัว และหรือบวมตัวมีเพิ่มจำนวนของเซคันดารี่ไลโซโซม และพบออโตฟาจิคแวคคิวโอลในไซโตพลาสซึม นอกจากนี้ภายในนิวเคลียสพบการรวมตัวของโครมาตินอยู่บริเวณใกล้เยื่อหุ้มนิวเคลียสของเซลล์ตับ ความเสียหายของเนื้อเยื่อตับทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้น โดยมีความสัมพันธ์กับระยะเวลาที่ปลาได้รับสารสกัดเมล็ดสะเดา สรุปได้ว่าสารสกัดเมล็ดสะเดาอินเดีย (นีมิกซ์) ก่อให้เกิดความเป็นพิษกึ่งเรื้อรังต่อเนื้อเยื่อตับปลานิล