การศึกษาสภาพและปัญหาการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ในจังหวัดปทุมธานี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษาในจังหวัดปทุมธานี กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน 20 คน ผู้ช่วยผู้บริหารฝ่ายวิชาการ 22 คน และครูอาจารย์ 279 คน เครื่องมือที่ใช้คือแบบสัมภาษณ์อย่างมีโครงสร้างและแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ใช้สัมภาษณ์ผู้บริหารและผู้ช่วยผู้บริหารฝ่ายวิชาการ แบบสอบถามใช้สอบถามครูอาจารย์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา แจกแจงความถี่ และหาค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า สภาพการบริหารงานวิชาการทุกโรงเรียนมีการวางแผนงานวิชาการไว้เป็นลายลักษณ์อักษรโดยจัดอยู่ในแผนปฏิบัติการประจำปีของโรงเรียน โรงเรียนส่วนใหญ่ใช้นโยบายของกรมสามัญศึกษาเป็นแนวทาง จัดทำแผนงาน/โครงการโดยหมวดวิชาพิจารณาสภาพปัญหาและความจำเป็นของโรงเรียนและร่วมกันทำแผนงาน/โครงการ จัดทำแนวปฏิบัติเกี่ยวกับงานวิชาการในรูปเอกสารคู่มือครู จัดทำปฏิทินปฏิบัติงานวิชาการ วางแผนงบประมาณในการบริหารงานวิชาการโดยจัดสรรงบประมาณตามลำดับความสำคัญของงาน มีการประสานงานแผนงานวิชาการในระดับกลุ่มโรงเรียน มีการสำรวจความพร้อมด้านบุคลากรก่อนจัดแผนการเรียน จัดแผนการเรียนตามจุดมุ่งหมายและโครงสร้างของหลักสูตร จัดปฐมนิเทศนักเรียนและผู้ปกครองเกี่ยวกับการเลือกแผนการเรียน เปิดโอกาสให้นักเรียนเลือกแผนการเรียนด้วยตนเอง ครูผู้สอนประจำวิชาเป็นผู้เลือกหนังสือเรียนและหนังสืออ่านประกอบ จัดให้มีศูนย์รวมตารางสอนครู ตารางเรียนของนักเรียนและตารางการใช้ห้อง มีการจัดสอนซ่อมเสริมโดยจัดให้มีตารางการสอนซ่อมเสริมและจัดครูประจำวิชาเข้าสอน ประเมินผลการจัดตารางโดยประเมินความคิดเห็นจากที่ประชุมคณะกรรมการวิชาการ จัดครูเข้าสอนตามวุฒิวิชาเอก วิชาโท มีการจัดสอนแทน โดยหัวหน้าหมวดวิชาจัดครูในหมวดวิชาเดียวกันที่มีคาบสอนน้อยในวันนั้นเข้าสอน มีการประชุมคณะกรรมการวิชาการเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาการเรียนการสอน จัดสรรงบประมาณในการจัดซื้อหรือผลิตสื่อการสอน ติดตามการเรียนการสอนให้เป็นไปตามจุดประสงค์การเรียนรู้ของรายวิชาโดยการตรวจบันทึกการสอนของครู มีการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเรียนการสอน มีการจัดบริการแนะแนวแก่นักเรียน อำนวยความสะดวกแก่ครูอาจารย์ในด้านวัสดุ อุปกรณ์ อาคารสถานที่ให้ครูจัดทำแผนการสอนและบันทึกการสอน ส่งเสริมการจัดทำแผนการสอนโดยส่งครูอาจารย์เข้ารับการอบรมการเขียนแผนการสอนตามที่กลุ่มโรงเรียนจัดขึ้น สำรวจความต้องการด้านสื่อการสอนของครูอาจารย์ ส่งเสริมให้ครูอาจารย์ผลิตสื่อขึ้นใช้เอง ส่งเสริมการใช้ห้องสมุดในการจัดการเรียนการสอนโดยจัดสรรงบประมาณในการจัดซื้อหนังสือและสื่อใหม่ๆส่งครูอาจารย์เข้ารับการอบรมซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดขึ้น มีการนิเทศภายในโดยผู้ช่วยฝ่ายวิชาการเป็นผู้นิเทศ มีการติดตามผลการเข้าการอบรมของครูอาจารย์โดยให้รายงานผลการอบรมให้ผุ้บริหารทราบ มีการสำรวจความสนใจและความต้องการของนักเรียนเพื่อการจัดกิจกรรมนักเรียน เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เข้าร่วมกิจกรรมตามความสนใจ จัดกิจกรรมตามโครงสร้างของหลักสูตรและความสนใจของนักเรียน กิจกรรมที่จัดได้แก่ ลูกเสือ ยุวกาชาด และเนตรนารี ให้ครูอาจารย์เลือกเป็นที่ปรึกษากิจกรรมตามความสนใจ จัดทำระเบียบแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการวัดและการประเมินผลการเรียนเผยแพร่ให้ผุ้เกี่ยวข้องทราบ จัดทำแบบฟอร์มเอกสารการวัดและประเมินผลการเรียนไว้บริการแก่ครูอาจารย์ วัดและประเมินผลการเรียนโดยการสอบข้อเขียน ครูผู้สอนประจำวิชาเป็นผู้ออกข้อสอล มีการนำผลการเรียนไปใช้นการปรับปรุงการสอนของครู นำคอมพิวเตอร์เข้ามาใช้ในการวัดและประเมินผลการเรียน มีการวิเคราะห์ข้อสอบเพื่อทำข้อสอบมาตรฐาน มีการจัดสถานที่เก็บข้อมูลนักเรียนที่ปลอดภัย มีการติดตามการดำเนินงานทะเบียนเพื่อให้ข้อมูลนักเรียนเป็นปัจจุบัน มีการประเมินผลงานวิชาการ โดยกำหนดหลักฐานที่จะต้องประเมินไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และกำหนดระยะเวลาประเมินไว้อย่างชัดเจน โดยใช้แบบฟอร์มการประเมินที่จัดทำขึ้น และมีการนำข้อบกพร่องมาแก้ไขปรับปรุง ปัญหาการบริหารงานวิชาการ พบว่ามีปัญหาทั้ง 11 ด้าน ปัญหาที่กลุ่มตัวอย่างทั้งสองกลุ่มระบุเหมือนกันคือ ครูอาจารย์ไม่ทำแผนการสอน ครูอาจารย์มีงานนอกเหนือการสอนมากเกินไปทำให้ไม่มีเวลาศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม ครูอาจารย์ไม่ให้ความสำคัญกับกิจกรรมนักเรียน และไม่มีการนำผลการประเมินผลงานวิชาการไปใช้อย่างจริงจัง