วาทวิเคราะห์สารและความหมายของ ส.ค.ส.พระราชทาน

Abstract

การวิจัยเรื่อง “วาทวิเคราะห์สารและความหมายของ ส.ค.ส. พระราชทาน” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์สาร รวมทั้งความหมายของเนื้อหาและภาพประกอบของ ส.ค.ส. พระราชทานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2531-2550 ซึ่งมี ส.ค.ส. จำนวนทั้งสิ้น 19 ฉบับ โดยการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบสหวิธีการ ประกอบด้วยการวิจัยเอกสาร การวิเคราะห์ตัวบทและการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างแบบสุ่มเฉพาะเจาะจง โดยวิธีการ snowballing เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล ซึ่งมีผลการวิจัยดังนี้ ส.ค.ส. พระราชทานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีแก่นเรื่องสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการคิดดี การพูดดี และการทำดี ซึ่งเนื้อความที่ปรากฏใน ส.ค.ส. พระราชทานมีเรื้อหาที่มาจากบทพระราชนิพนธ์และเนื้อหาที่มาจากเหตุการณ์ที่ปรากฎพบเห็นทั่วไปในสังคมของช่วงเวลาที่ทรงปรุง ส.ค.ส. โดยเนื้อหาที่ปรากฎใน ส.ค.ส. พระราชทานทั้ง 19 ฉบับนั้น ทรงเน้นในเรื่องคุณธรรมมากที่สุด และ ส.ค.ส. ที่ทรงพระราชทานนอกจากจะเป็นการอวยพรปีใหม่แล้ว เนื้อความใน ส.ค.ส. ยังเป็นการตกผลึกความคิดของพระราชดำรัสที่ทรงพระราชทานเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ส.ค.ส. พระราชทาน แม้จะมีเนื้อความที่เป็นข้อความขนาดสั้น ๆ แต่ความหมายที่ปรากฏในพระราชนิพนธ์ก็มีความหมายที่ลึกซึ้งแฝงไปด้วยข้อคิดและคติเตือนใจ รวมทั้งคำแนะนำที่เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต และเป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ของประเทศ หากพสกนิกรของพระองค์น้อมนำคำอวยพรดังกล่าวไปปฏิบัติก็จะมีความสุขสมดังกับความหมายของ “ส.ค.ส.”