การศึกษาคุณค่าทางศิลปะในงานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้ ตามการรับรู้ของอาจารย์และนักศึกษาหลักสูตรศิลปกรรม ระดับปริญญาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคใต้

Abstract

สำรวจความคิดเห็นตามการรับรู้ของอาจารย์และนักศึกษาหลักสูตรศิลปกรรม ระดับปริญญาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคใต้ เกี่ยวกับคุณค่าทางศิลปะในงานหัตถกรรมพื้นบ้านทั้ง 5 ด้าน คือ 1) คุณค่าทางด้านเนื้อหา 2) คุณค่าด้านรูปทรง 3) คุณค่าด้านประโยชน์ใช้สอย 4) คุณค่าด้านวัฒนธรรมเชิงทัศน์ และ 5) คุณค่าด้านหลักสูตรศิลปกรรม กลุ่มประชากรและตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ อาจารย์และนักศึกษาในหลักสูตรศิลปกรรม ระดับปริญญาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏในภาคใต้ทั้ง 5 แห่ง ประกอบด้วยอาจารย์ที่ตอบแบบสอบถามจำนวน 31 คน ที่ตอบแบบสัมภาษณ์ จำนวน 18 คน และนักศึกษาชั้นปีที่ 3 ที่ผ่านการเรียนวิชาพื้นฐานทางศิลปะตามหลักสูตรศิลปกรรมของมหาวิทยาลัยราชภัฏ จำนวน 121 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามสำหรับอาจารย์และนักศึกษา และแบบสัมภาษณ์สำหรับอาจารย์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่ามัชฌิมเลขคณิต และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการวิจัยพบว่า 1. อาจารย์และนักศึกษามีความคิดเห็นตามการรับรู้ในระดับมากเกี่ยวกับคุณค่าในงานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้ทั้ง 5 ด้าน เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า อาจารย์ผู้สอนมีความคิดเห็นในด้านประโยชน์ใช้สอยมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ด้านรูปทรง ด้านหลักสูตรศิลปกรรม ด้านวัฒนธรรมเชิงทัศน์ และด้านเนื้อหา ตามลำดับส่วนนักศึกษามีความคิดเห็นในด้านประโยชน์ใช้สอยมากที่สุดเช่นกัน รองลงมา ได้แก่ ด้านวัฒนธรรมเชิงทัศน์ ด้านหลักสูตรศิลปกรรม ด้านรูปทรง และด้านเนื้อหา ตามลำดับ 2. จากการสัมภาษณ์อาจารย์ผู้สอนในหลักสูตรศิลปกรรม จำนวน 18 คน มีความคิดเห็นว่า งานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ได้รับการสั่งสมกันมาตั้งแต่อดีต มีความเป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่นที่สอดแทรกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ประเพณีและความเชื่อของคนในชุมชน เป็นงานที่สร้างสรรค์ขึ้นมาเพื่อการใช้สอยอย่างแท้จริง อีกทั้งยังมีคุณค่าทางด้านรูปทรง ด้านเนื้อหาที่แฝงไปด้วยความงามทางศิลปะอันส่งผลให้งานนั้นๆ ได้รับความนิยมและคงอยู่ อีกทั้งงานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้ยังมีบทบาทต่อการเรียนการสอนในหลักสูตรศิลปกรรม โดยการนำมาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน สามารถส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนและอนุรักษ์สืบทอดงานหัตถกรรม ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ดีงามต่อชุมชนและชาติต่อไป นอกจากนี้อาจารย์และนักศึกษาได้เสนอแนะว่า งานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้ในปัจจุบันมีแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงไปตามมกระแสสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมต่างชาติมากขึ้น งานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคใต้จึงเป็นงานศิลปะที่ควรศึกษาและอนุรักษ์ ควรมีการนำเข้าสู่กระบวนการศึกษาในสถาบันการศึกษาระดับต่างๆ โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยเน้นการมีส่วนร่วมกับชุมชน เพื่อให้ผู้เรียนได้เล็งเห็นคุณค่าและความสำคัญ มีความสำนึกและตระหนักในการอนุรักษ์และสืบทอดต่อไป.